Velsen – Binnen dertig jaar moeten alle woningen in ons land aardgasvrij worden. Het is één van de maatregelen om de uitstoot van koolstofdioxide te reduceren en daarmee de opwarming van de aarde tegen te gaan. Gemeenten voeren de regie in deze zogenoemde warmtetransitie en daarom is vorige week door burgemeester en wethouders de warmtevisie voor Velsen gepresenteerd. Grofweg zijn er drie voor de hand liggende alternatieven voor aardgas: verwarmen met (op elektriciteit werkende) warmtepompen, gebruik maken van een collectief warmtenet of overschakelen naar een andere vorm van (groen) gas of waterstof. De keuze hangt vooral samen met het type woning.
Met name in IJmuiden-Zeewijk en in Velsen-Noord staan relatief veel oude woningen. Hiervoor zou aansluiting op een warmtenet een goede optie zijn. Zo’n collectieve voorziening heeft als nadeel dat de bewoner geen keuzevrijheid heeft, de aanbieder van het betreffende warmtenet is in die situatie de enige partij waarmee zaken kan worden gedaan. Overigens blijkt dat afhankelijk van de woonwijk het aansluiten op een warmtenet ongeveer even duur is als het gebruik maken van een warmtepomp in een woning. Hierbij zijn zowel de kosten voor het realiseren van de aansluiting als voor het uiteindelijke verbruik meegenomen. Om die reden heeft de gemeente voor sommige wijken nog geen voorkeursoptie bepaald. Wethouder Floor Bal benadrukt dat het proces heel zorgvuldig zal worden doorlopen. ,,Het Rijk kan er wel druk op zetten, maar het moet wel verantwoord gebeuren’’, vindt hij. Daarom gaat de gemeente per woonwijk eerst met de inwoners praten om te horen welke ideeën er leven. Toch beseft ook Bal dat er enige haast in het proces moet worden gemaakt. Het uitgangspunt is dat er jaarlijks gemiddeld ongeveer 1.050 woningen losgekoppeld moeten worden van het aardgas om de doelstellingen te kunnen halen. ,,De opgave wordt steeds groter als je langer wacht.’’
Innovaties op warmtegebied
Intussen staan de ontwikkelingen op technologisch gebied niet stil. Er wordt volop geëxperimenteerd met nieuwe warmtebronnen en de resultaten ervan zijn veelbelovend. Zo kan bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Velsen-Zuid de vrijkomende warmte worden opgevangen en gebruikt. Ook wil men in de komende jaren aan de slag met aquathermie, ook wel waterwarmte genoemd, waarbij warmte uit oppervlaktewater wordt gebruikt. Zo zouden bijvoorbeeld de woonboten in Zijkanaal B kunnen worden verwarmd. Woningen in het zuidelijke deel van Velserbroek kunnen wellicht worden verwarmd met de warmte van de Westbroekplas. Ook de restwarmte van bedrijven in de regio kan een belangrijke warmtebron worden voor het verwarmen van woningen. Dat laatste kun je vergelijken met het principe van een koelkast. Terwijl het apparaat ervoor zorgt dat onze levensmiddelen koel blijven, komt aan de achterzijde warmte vrij, waarmee niets wordt gedaan. Ook bedrijven stoten op die manier warmte uit, die opgevangen kan worden om elders te benutten.
Isolatie speelt grote rol
Al geruime tijd hamert de gemeente op het belang van goede isolatie. Dat is niet zonder reden, want: ,,Energie die je niet gebruikt, hoef je ook niet op te wekken.’’ Via de lokale energiecoöperatie Energiek Velsen kunnen alle inwoners gratis advies krijgen over isolatie, maar ook over andere manieren om energie te besparen. Het plaatsen van zonnepanelen is daar een goed voorbeeld van. Bovendien kan zonthermie in de toekomst ook een belangrijke rol gaan spelen voor de warmtetransitie. Tot nu toe was daarvan nauwelijks sprake, omdat voor ruimteverwarming de overbrugging tussen zomer en winter te lang was. De nieuwe generatie thermische zonnepanelen kunnen echter gedurende een langere tijd warmte uit de omgeving halen. Niet alleen uit zon, maar ook uit licht en buitenlucht. Dit is voldoende om zonder opslag een bron te kunnen zijn voor een warmtepomp in een woning gebouw of in de wijk. Ook kunnen collectoren gemaakt worden
van asfaltwegen. Door de ontwikkeling van warmteopslag kan (op termijn) zonthermie ook ingezet worden om een groot deel van het jaar een gebouw direct te verwarmen, zo staat in de warmtevisie te lezen.
Elke vijf jaar actualiseren
De warmtevisie moet volgens de wethouder gezien worden als een startdocument waarmee de gemeente nu de wijken in gaat. Omdat de (technologische) ontwikkelingen zich in rap tempo opvolgen, kiest men ervoor om de visie elke vijf jaar te actualiseren. Nieuwe kansen, zoals de mogelijke bouw van een waterstofcentrale op het terrein van Tata Steel, kunnen hierin worden meegenomen zodra ze een rol gaan spelen. Floor Bal: ,,Ik zie het een beetje als het rijgen van een kralenketting, een traject waarin we steeds meer systemen aansluiten.’’ De komende tijd zet de gemeente vol in op het overbrengen van de boodschap op de inwoners. Zo zal vanaf september een speciale energiebus op de weekmarkten verschijnen, waar bewoners hun vragen over de warmtetransitie kunnen stellen. Ook de energiecoaches van Energiek Velsen spelen een belangrijke rol in dit voorlichtingstraject.
Foto: Pixabay