Hofsteden ‘Duin en Berg’ en ‘De Kruidberg’

Santpoort – Het open landschap tussen Santpoort en de duinen wordt aan het eind van de zestiende eeuw de Wildernis van Brederode genoemd. Er ligt een aantal hofsteden, waaronder het latere Duin en Berg. Minister van Financiën Floris Adriaan van Hall laat in 1842 een herenhuis op de hofstede Duin en Berg bouwen. 

Hij breidt zijn landgoed uit door aankoop van de naastgelegen hofstede De Kruidberg, waarvan de oudste informatie uit 1584 dateert. In 1682 wordt de Heere Prince van Oranje Willem III, de koning-stadhouder, eigenaar van De Kruidberg dat hij ’s Princenbosch gaat noemen. 

Het huidige ’t Princenboschpad langs de spoorlijn herinnert er nog aan. Willem III is getrouwd met Mary II Stuart, Prinses van Engeland. Het verhaal gaat, dat hij op zijn hofstede de overtocht naar Engeland voorbereidt om zijn schoonvader Jacobus II van de troon te stoten. 

In 1895 koopt Jacob Theodoor (Theo) de beide hofsteden van de erfgenamen van Guillaume van der Hucht. Cremer geeft de hofsteden één naam: Duin en Kruidberg. In 1986 koopt Hein Rutte boerderij De Kruidberg met bijbehorende landen van de familie Cremer.

Theo Cremer ziet op 30 juni 1847 in Zwolle het levenslicht. Als 21-jarige gaat hij in dienst van de Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM) naar Nederlandsch Indië. De NHM richt met tabaksplanters in ‘ons Indië’ de Deli Maatschappij op. In Batavia verdient Cremer te weinig om in zijn levensonderhoud te voorzien en neemt hij als bijbaantje het correspondentschap van de Arnhemsche Courant op zich en ventileert hij zijn meningen over Indië. Zijn netwerk groeit. Theo Cremer treedt in dienst bij de Deli Maatschappij en zijn ster rijst snel. 

De ‘Deli’ komt tot grote bloei en in het Verre Oosten maakt Cremer fortuin. In 1873 trouwt hij in Penang met de Ierse Annie Hermine Hogan. Door zijn geld kan Cremer velen hulp en steun verlenen op gebied van handel en cultuur. Verder zet hij zich in voor ontwikkeling van (scheepvaart)verkeer door oprichting van de Deli Spoorweg Maatschappij en de Koninklijke Pakketvaart-Maatschappij. 

Om gezondheidsredenen keert Cremer in 1883 terug naar Nederland, waar hij zich voor Indië blijft inzetten. Theo Cremer wordt lid van de Tweede Kamer, in 1897 Minister van Koloniën en daarna lid van de Eerste Kamer. Hij is in Nederland en Indië nauw betrokken bij veel stichtingen en instellingen. Koningin Wilhelmina benoemt Cremer in 1907 tot President van de NHM en in 1918 gaat hij namens de koningin naar Washington om de Nederlandse belangen te behartigen die nogal onder druk staan, onder andere door het verlenen van asiel aan de afgezette Duitse keizer.

Na de Tweede Wereldoorlog vestigt de familie Cremer zich in Amerika en dient het huis als hotel. De NHM koopt het pand in 1961 van Theo Cremer junior. De NHM en de Twentsche Bank gaan uiteindelijk op in de ABN AMRO, die Duin en Kruidberg als vakantie- en conferentieoord voor personeel gaat gebruiken. Na een grote verbouwing aan het eind van de vorige eeuw, wordt Landgoed Duin en Kruidberg een vijfsterrenhotel en conferentieoord. (Tekst Guus Hartendorf)

Foto:

Op 27 mei 1997 is ABN AMRO-concerndirecteur en honorair consul-generaal van Japan, Jaap Rost Onnes, gastheer van de Japanse ambassadeur Tadashi Ikeda die met driehonderd landgenoten voor de ‘herring and gin party’ op Duin en Kruidberg komt. Het bezoek staat mede in het teken van het komende staatsbezoek van de keizer van Japan en de viering van vierhonderd jaar handelsbetrekkingen met Japan. (Foto: Guus Hartendorf)