Wekelijks staat Erik Baalbergen aan de hand van een foto stil bij een IJmuidens onderwerp naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor het zware hijswerk bij aanvang van het leeghalen van het Baggerdepot Averijhaven.

Door Erik Baalbergen

Tussen de Noordpier en het hoogoventerrein bevindt zich het Baggerdepot Averijhaven. Vanaf het uitzichtpunt ‘Averijhavendepot’ bij de parkeerplaats bij de Noordpier ziet het depot eruit als een vriendelijk meer, met vogels op het water en de imposante skyline van de hoogovens als achtergrond. Vanaf de kop van de haven en het Sluisplein ligt het depot achter de lange dam tussen de aanlegsteiger van de watertaxi bij de Noordpier en het terrein van Tata Steel.

Bordjes met ‘Verboden toegang’, ‘Levensgevaarlijk Terrein’ en gevaarsymbolen met doodskoppen vertellen ons dat het meer niet bepaald een vogelmeer of recreatiemeer is. Een informatiebord bij het uitzichtpunt vermeldt: ‘Recht voor u ligt het baggerdepot van de Averijhaven. Dit depot is ontstaan door de voormalige Averijhaven in een aantal fasen af te dammen van de monding van het Noordzeekanaal.’

De inhoud van het depot laat zich raden. Om het Noordzeekanaal op diepte te houden en dichtslibbing tegen te gaan, moet er regelmatig gebaggerd worden. Omdat de bodem van het kanaal mede door de omliggende industrie in de loop der jaren sterk vervuild is geraakt, is het opgebaggerde slib zwaar verontreinigd en wordt deze niet in zee gestort maar verzameld in depots zoals Baggerdepot Averijhaven. Het baggerdepot kan twee miljoen kubieke meter bagger bevatten, ‘meer dan een Arena-voetbalstadion vol’.

Het baggerdepot is aangelegd in de voormalige ‘Averijhaven’. Deze haven is in 1967 geopend voor de opvang van schepen met averij (ernstige schade) zonder de overige scheepvaart in de kanaalmonding te hinderen. Vanaf de opening tot in de tachtiger jaren verschijnen er regelmatig krantenberichten over wrakken en schepen met averij en olielekkages die door slepers van bureau Wijsmuller en Smit-Tak naar de Averijhaven worden gesleept. Een bekend schip is de door bureau Wijsmuller geborgen veerboot European Gateway, die in 1983 in de Averijhaven wordt geparkeerd, in afwachting van vervolgstappen. De haven wordt ook dikwijls gebruikt voor het testen van olieschermen en brandbestendige reddingsboten.

In 1985 wordt een deel van de Averijhaven aangewezen voor de opslag van giftig havenslib uit onder meer de havens van Hoogovens. Tot die tijd werd vervuild slib in de Noordzee gedumpt. In 1990 begint de aanleg van een nieuwe slibdam. Dit is het einde van de Averijhaven. In 1991 komt het Baggerdepot Averijhaven beschikbaar.

Na dertig jaar gaat het terrein ontwikkeld worden tot Energiehaven: een offshore-haven van vijftien hectare, vooral gericht op de bouw en het onderhoud van windmolenparken op de Noordzee. De nieuwe haven krijgt een kade van 580 meter en moet uiterlijk medio 2025 klaar zijn. Tata-steel ondersteunt de ontwikkeling door grond ter beschikking te stellen voor het haventerrein en voor een weg over het hoogoventerrein tussen de haven en het achterland.

Eerst moet het baggerdepot worden opgeruimd en het vervuilde slib naar een depot op de Maasvlakte worden afgevoerd. Deze klus zal naar verwachting in mei 2022 zijn afgerond. De afgelopen weken werden de eerste tekenen van de werkzaamheden zichtbaar. Aan de oostzijde werden enkele grote hijskranen geïnstalleerd. Vorige week donderdag werd het werkschip Diablo in het depot gehesen. Een dag later werd het grootste deel van de 64 meter lange en ruim 12 meter brede snijkopzuiger – ook wel ‘cutterzuiger’ genoemd – Biesbosch van Van Oord over de slibdam getild. Deze zuiger is ook bij de aanleg van zeesluis IJmuiden gebruikt. De Biesbosch zal het slib met de snijkop van de bodem losmaken en opzuigen. Via een persleiding wordt het slib naar transportschepen overgebracht.

Al eerder in de week was de Biesbosch met platformwagens vanaf een ponton de wal opgereden. Vrijdagmorgen werd de Biesbosch, zonder het deel met de snijkop, onder twee grote hijskranen gereden en opgetild. Vervolgens reden de kranen richting de dam en lieten de Biesbosch aan de andere kant van de dam in het onder water staande depot zakken. Vanaf het uitzichtpunt en de kop van de haven leverde de hijsklus veel nieuwsgierige blikken op, onder andere die van mij!

Foto:

Het grootste deel van de snijkopzuiger Biesbosch wordt over de dam gehesen. De rode “bol” rechtsonder is de snijkop. Foto: Erik Baalbergen