In deze rubriek staan we stil bij een typisch IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een stukje geschiedenis, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor de typisch IJmuidense muurschilderingen op kopgevels van flats aan en rond de Planetenweg.

Door Erik Baalbergen

Ruim drie weken geleden verscheen op de kopgevel van de flat aan de Radarstraat, aan de kant van de Planetenweg, een prachtige muurschildering van twee zeehondjes. Een anker en de hoge vuurtoren volgden diezelfde week op kopgevels aan de Saturnusstraat. Schuin tegenover de zeehondjes siert inmiddels ook de Waker, ons vissersmonument, een kopgevel. Typisch IJmuidense afbeeldingen dus, en reden voor mij om op zoek te gaan naar de achtergronden.

Inpakken

Woningbedrijf Velsen laat momenteel 269 flatwoningen in Duinwijk aan en rond de Planetenweg opknappen en energiezuiniger maken. Deze operatie was vanaf medio vorig jaar duidelijk voor buitenstaanders te volgen, omdat de ene na de andere flat werd ingepakt, alsof kunstenaar Christo bezig was. De inpakgolf verplaatst zich van noordoost naar zuidwest, van Gijzenveltplantsoen tot Pleiadenplantsoen. De hele operatie is gepland tot begin 2025. Inmiddels zijn diverse flats ook al weer uitgepakt.

Muurschilderingen

Na het uitpakken gaat een andere kunstenaar aan de slag. Een bewonersboekje uit oktober 2022 spreekt over het plaatsen van gedichten op de kopgevels van de opgeknapte flats. Maar sinds half juni zien we toch andere kunst, namelijk muurschilderijen, verschijnen op kopgevels van de uitgepakte en opgeknapte flats. Lijkt mij ook iets fraaier dan teksten!

Velen hebben de muurschilderartiest Joost Zwanenburg, gewapend met verfspuitbussen, hoogwerker en mobieltje, al in actie gezien aan de Planetenweg. Het is niet zijn eerste werk in IJmuiden. De vogels op de gevel van de loods naast de Baco aan de Kromhoutstraat uit februari 2022 zijn ook van zijn hand. Tijdens een van zijn pauzes bij het maken van de vuurtoren maak ik een praatje en een afspraak voor een gesprek.

VijfB

Voor een uitgebreide kennismaking verwijst Joost naar de pagina ‘Over VijfB’ op de website www.vijfb.com. Samengevat heeft hij op jonge leeftijd al het idee om zijn stad Alphen aan den Rijn meer kleur te geven. Rond 1999 krijgt Joost oog voor graffiti en vanaf dat moment gaat hij nachtenlang met vrienden oefenen met spuitbussen. Maar hij wil meer dan ‘tags’ plaatsen en gaat zich bekwamen in het maken van heuse kunstwerken met de spuitbus. Hiermee wil hij graffiti in een goed daglicht plaatsen en tot kunst verheffen. Hij maakt het liefst ‘het soort kunstwerken waar mensen voor omfietsen’.

Om ook anderen de mogelijkheid te geven zulke kunstwerken te maken, begint Joost in 2010 de skate- en graffiti winkel en expositieruimte VijfB in Alphen. VijfB is tegenwoordig in te huren voor muurschilderingen, workshops en cursussen, team- en bedrijfsuitjes en feestjes. Joost zelf houdt zich voornamelijk weer bezig met zijn passie, het maken van muurschilderingen.

Pieren en vogels

Joost is een groot natuur- en vogelliefhebber en is al van jongs af aan in de natuur te vinden. De natuur rond IJmuiden kent hij maar al te goed. Zo is hij tijdens de wintermaanden zo’n beetje wekelijks op een van onze pieren te vinden om vogels te spotten. Zijn liefde voor de natuur en vogels komt ook duidelijk tot uiting in zijn kunstwerken. In de omgeving heeft hij recentelijk natuurschilderingen in de Kennemerduinen bij de parkeerplaats van Parnassia en op garagedeuren in Zandvoort gemaakt.

Joost omschrijft zijn stijl zelf als ‘realistisch’. Bij voorkeur beeldt hij onderwerpen uit de natuur af, en dan vooral vogels. De muurschildering aan de Kromhoutstraat is daar een mooi voorbeeld van. In plaats van felle kleuren gebruikt hij in openbare ruimten rustige en natuurlijke tinten, om muurschilderingen niet schreeuwerig te laten overkomen. Er zijn immers altijd mensen die er dagelijks tegenaan kijken. De afbeeldingen en de sfeervolle kleurstelling aan de Planetenweg zijn met de architect, het bouwbedrijf en het Woningbedrijf Velsen afgestemd.

Lof

De vier nu geplaatste muurschilderijen zijn de eerste van in totaal elf of twaalf. Na de zomer volgt de tweede fase met vijf afbeeldingen. In voorjaar 2025 volgt de derde fase met de laatste afbeeldingen. Een tipje van de sluier? ‘In elk geval ook weer enkele natuurafbeeldingen in mijn eigen stijl,’ aldus Joost.

Zijn kunstwerken rond de Planetenweg worden positief ontvangen door de IJmuidenaren. Natuurlijk zijn er de nodige azijnzeikers die van achter hun toetsenbord op social media klagen over de kleurstelling en de vermeende onvermijdelijke huurverhoging. Maar voor de voorbijgangers tellen de mooie resultaten. En voor Joost tellen de spontane en positieve reacties die hij zelf ervaart. Tijdens de muurschilderklussen aan de Planetenweg oogst hij een en al lof van kijkers. En inderdaad hoort hij dat mensen graag omfietsen of omlopen om zijn creaties te bewonderen!

Fotobijschrift: De eerste muurschildering, en tot nu toe enige natuurafbeelding, van Joost Zwanenburg aan de Planetenweg. Maar de andere drie mogen er ook wezen! Foto: Erik Baalbergen