Typisch IJmuiden: 'De Kroon'

Wekelijks legt Erik Baalbergen een typisch IJmuidens beeld vast, naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon vanwege de mooie taferelen die IJmuiden biedt. Achter elke foto schuilen wetenswaardigheden over IJmuiden. Deze week aandacht voor het hoekpand ‘De Kroon’ op de hoek Oranjestraat Breesaapstraat.

Het hoekpand op de zuidwestelijke hoek van de Oranjestraat en Breesaapstraat is in 1887 gebouwd als hoekwoning met trapgevel. De hoekwoning is onderdeel van een rijtje arbeiderswoningen aan de Breesaapstraat. In 1906 verbouwt aannemer D. van der Plas de hoekwoning tot manufacturenwinkel met bovenwoning. Na de verbouwing vestigt de Firma P. Botman, in 1903 begonnen in de Kanaalstraat, het ‘Magazijn De Kroon’ in dit pand. IJmuidenaren kunnen bij dit manufacturen- en confectiemagazijn aan de ‘Oranjestraat hoek Breesaapstraat’ terecht voor onder meer modewaren, bazargoederen, slaapkamerbenoodigdheden, karpetten, ondergoederen, werkmanskleding, bébe artikelen, mandwerk, kleine meubelen en vloerzeilen. Het magazijn wordt na enkele jaren overgenomen door A.A. Moonen N.V. De namen ‘De Kroon’ en ‘Firma P. Botman’ blijven in gebruik. IJmuidenaren herinneren zich de zaak vooral als ‘Botman’. De zaak blijft tot in 1942 gevestigd in de Oranjestraat en moet dan op last van de Duitsers de deuren sluiten.

Begin 1946 heropent Botman een zaak in de Huygensstraat. In een advertentie in de IJmuider Courant van 9 januari 1946 meldt Botman: ‘Weer terug en heropend. Na de bekende moeilijkheden te hebben overwonnen is onze zaak thans heropend in de Huygensstraat 15. Wel is ons nieuwe pand in verhouding tot wat wij vroeger in de Oranjestraat waren zeer bescheiden; toch zullen wij onze uiterste best doen U zoo goed mogelijk te helpen. Wel is de Textielnood nog zeer groot; wij zullen echter trachten voor IJmuiden extra toewijzingen te krijgen. Wij behouden ons het recht voor onze oude klanten, die zich in den vreemde zoo moeilijk van Textiel konden voorzien, het eerst en het best te helpen.’ In 1953 verhuist Botman van de Huygensstraat naar de Kennemerlaan. Datzelfde jaar viert de zaak zijn vijftig jarig bestaan en adverteert daarbij met de slogan: ‘Botman jubileert, de klant profiteert’. Vele IJmuidense huismoeders zullen in de loop der jaren hun truien, wanten en sokken hebben gebreid met bij Botman gekochte scheepjeswol…

Het hoekpand aan de Oranjestraat en Breesaapstraat overleeft de Tweede Wereldoorlog. In 1948 wordt het verbouwd tot confectiebedrijf. Daarbij worden de buitengevels van de begane grond tot halverwege opgemetseld. In 1973 wordt het pand in gebruik genomen als vergaderzaal door de Stichting Bouwfonds Koninkrijkszalen. Vanaf dat moment houden de Jehova’s Getuigen er tweemaal per week hun bijeenkomsten. Boven de ingang in de afgeschuinde hoek hangt een bord met de tekst ‘Koninkrijkszaal van Jehova’s Getuigen’. Onderaan de deur ligt dan nog steeds een halfronde hardstenen vloertegel met de inscriptie ‘De Kroon’, als stille en enige getuige van de voormalige functie van het pand.

Ruim twintig jaar later wordt het pand onderdeel van het Augusta-complex. In 1907 laat de IJmuidense vishandelaar W. van Voorst op de hoek van de Oranjestraat en Neptunusstraat hotel/café/restaurant Augusta bouwen. Het hotel is jarenlang in handen van de familie Heere. In 1984 kopen John en Monique van Waveren het dan sterk verwaarloosde pand. Zij knappen het hotel en restaurant grondig op en brengen Augusta weer tot bloei. In de loop der jaren breiden zij het complex uit. Eerst wordt het tussen het hotel en de Koninkrijkszaal gelegen pand, waar ooit sigarenhandel Dorresteijn en later poelier Onrust hebben gezeten, gekocht en omgebouwd tot saloncafé. Later, in 1996 als de Jehova’s Getuigen een ander onderkomen hebben gevonden, wordt de verlaten Koninkrijkszaal bij het Augusta-complex getrokken en verbouwd tot ontbijtzaal en feestzaal. De buitengevels worden weer voorzien van grote ramen. De naam leeft nog voort de naam van de feestzaal van Augusta: ‘Kroonzaal’.