Wekelijks staat Erik Baalbergen aan de hand van een foto stil bij een IJmuidens onderwerp naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor de Burgemeester Rambonnetlaan.
In IJmuiden bestaat nog maar één naar een voormalige burgemeester van Velsen vernoemde straat: de Burgemeester Rambonnetlaan. In de gemeente Velsen zijn tot aan de Tweede Wereldoorlog alle schouten en burgemeesters sinds de Franse tijd geëerd met een straatnaam en in een enkel geval parknaam.
Schouten en burgemeesters
Zo waren er in Velsen-Noord ooit de inmiddels al weer verdwenen Ogelwightstraat, Walravenstraat en Schreuderstraat. In IJmuiden werd rond het 25-jarig bestaan van IJmuiden in 1901 burgemeester Enschedé geëerd met de Enschedéstraat. J.C. Enschedé was burgemeester van Velsen van 1853 tot 1892, dus ook in de tijd van de kanaalgraverij en de opkomst en groei van IJmuiden. De Enschedéstraat werd vernoemd ‘als erkentelijke herinnering aan hetgeen door hem in vroeger jaren voor het welzijn en belang van de afdeling IJmuiden is gedaan’. Een pleintje in deze straat werd in de volksmond Enschedéplein genoemd. De straat en het plein zijn inmiddels verdwenen uit Oud-IJmuiden. In Santpoort kennen we de Burgemeester Enschedélaan en het Burgemeester Weertsplantsoen. In Velsen-Zuid komen we de Ver Loren van Themaatlaan tegen. Tot slot is er in Santpoort-Noord het Burgemeester Rijkenspark, genoemd naar Rambonnets voorganger.
Burgemeester Rambonnet is de laatste burgervader naar wie een straat is genoemd in Velsen. F.L.J.E. Rambonnet (1885-1935) is burgemeester van Velsen van 16 april 1932 tot aan zijn overlijden in januari 1935. Gedurende zijn ambtsperiode heeft hij te maken met de crisistijd en visserijstakingen. Op verzoek van de regering en met toestemming van het gemeentebestuur vertrekt hij in 1934, ondanks zijn zwakke gezondheid, naar het Saargebied om als lid van een internationale troepenmacht toe te zien op een ongestoord verloop van de volksstemming. De missie vindt plaats vanuit de Volkenbond, voorloper van de Verenigde Naties. Rambonnet komt ziek terug van deze missie en sterft, bijna vijftig jaar oud, op 28 januari 1935 in het Antoniusziekenhuis. Hij wordt opgevolgd door Burgemeester Kwint.
Verbindingsweg
Het verlies van de geliefde burgemeester Rambonnet maakt een diepe indruk binnen de gemeente. Begin maart 1935 wordt besloten om als huldebetoon de naam ‘Oosterduinweg’ voor de geplande verbindingsweg tussen IJmuiden-Oost en de Vissershaven, vanaf het Oosterduinplein te wijzigen in ‘Burgemeester Rambonnetlaan’.
In de loop der jaren wordt deze weg aangelegd en worden percelen bouwgrond rond de weg verkocht. In 1936 bestempelt de gemeente de Burgemeester Rambonnetlaan tot oefenstraat voor aspirant-motorrijders: ‘ingezetenen, die twee of driewielige motorrijtuigen leeren besturen, kunnen daarvoor gebruik maken van de Burgemeester Rambonnetlaan te IJmuiden…’. (Men denkt tevens aan het aanwijzen van het Willemsplein als plein ‘waar men vierwielers mag leeren besturen. Daar valt veel te sturen vanwege de vier hoeken en als er wat gebeurt, is de politie en de dokter bij de hand’…)
Tot in de Tweede Wereldoorlog is de Burgemeester Rambonnetlaan tevens de zuidelijke randweg van IJmuiden. Laten we begin 1940 een wandeling maken, vanaf het Oosterduinplein westwaarts over de Burgemeester Rambonnetlaan naar de Havenkade. Tot aan het Edisonplein vinden we aan onze rechterkant nieuwbouwwoningen en aan de linkerkant het bosperceel De Kickvorsch met de familiebegraafplaats van de Borelen en daarachter sportterreinen. Na het Edisonplein vinden we rechts voornamelijk percelen voor woningbouw en links geëgaliseerd duingebied met heel veel zand en her en der al bebouwing. We kruisen de James Wattstraat – na de oorlog de oostelijke straat van het Moerbergplantsoen – en de Snelliusstraat. Beide straten lopen ten zuiden van de Burgemeester Rambonnetlaan dood in het duingebied. Op de hoek met de Snelliusstraat staat de nieuwe, in 1938-1939 gebouwde ‘Gereformeerde Kerk aan de Rambonnetlaan’, de latere Ichthuskerk. We buigen voor de kerk iets naar links en vervolgen het laatste rechte stuk richting de watertoren aan de Strandweg (nu Dokweg). We komen niet ver van de visserijschool bij de Havenkade aan en kunnen vanaf hier over de vissershaven uitkijken.
Opgesplitst
De vooroorlogse Burgemeester Rambonnetlaan wordt door de naoorlogse wederopbouw opgesplitst. Het tracé ligt er grotendeels nog maar wordt onderbroken door een bebouwd blok tussen IJsselstraat en Moerbergplantsoen, het Stadspark Noord en een bebouwd blok tussen Vleetstraat en Linnaeusstraat, De huidige Burgemeester Rambonnetlaan is maar een fractie van wat de laan die het tot in de oorlog was. Eind 1949 was dit aanleiding voor een tegenvoorstel in de gemeenteraad om de nieuwe doorgaande weg in IJmuiden de naam ‘Rambonnetlaan’, omdat ‘de oud-burgemeester zo langzamerhand nog maar over een pover stukje laan beschikt door de wijzigingen in IJmuiden’. De nieuwe weg kreeg toch de naam ‘Lange Nieuwstraat’.
In 1948 zijn namen voor de door de opsplitsing van de laan ontstane “nieuwe” straten vastgesteld. Wandelt u weer even mee vanaf het Oosterduinplein naar het westen? Het stuk tot aan het Edisonplein heet nog steeds Burgemeester Rambonnetlaan. De laatste jaren figureerde deze laan in December-spotjes van de Postcodeloterij.
Dan wandelen we over het Edisonplein naar de M.K. Hofstedestraat. Deze straat is genoemd naar Menne Kornelis Hofstede, van 1909 tot aan zijn overlijden in 1939 in dienst van de gemeente Velsen. Tijdens de ambtsperiode van Rambonnet was hij gemeentesecretaris van Velsen.
Aan het westelijk uiteinde van de M.K. Hofstedestraat bij de IJsselstraat lopen we over het paadje tussen de woningen door tegen de achterkant van een flat aan het Moerbergplantsoen. Stoffelijk en fatsoenlijk als we zijn moeten we nu toch even omlopen naar de voorkant van deze flat.
We vervolgen onze wandeling westelijk door het Stadspark Noord naar de Fahrenheitstraat en lopen deze helemaal westwaarts uit, tot de Vleetstraat. Als we zouden mogen en kunnen, wurmen we ons tussen de twee huizen aan het einde van de straat en de achterliggende bebouwing achter de voormalige Visserijschool door naar de Linneausstraat. Langs dit laatste rechte stukje Linnaeusstraat wandelen we over de stoep aan de rechterkant en over het voetpad voor het laatste schuine rijtje huizen rechts naar de Havenkade.
We staan nu op het punt waar de vooroorlogse Burgemeester Rambonnetlaan op de Havenkade uitkwam. En we kunnen hier nog steeds genieten van het typisch IJmuidense uitzicht over de vissershaven!