De sanering van de boomkorvisserij
In deze rubriek staan we even stil bij een typisch IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de taferelen die IJmuiden te bieden heeft. In deze aflevering aandacht voor de sanering van de boomkorvisserij.
Door Erik Baalbergen
De sanering van de boomkorvisserij is in volle gang. Bij het kantje pikken valt al lange tijd op dat er steeds minder ‘actieve’ boomkorkotters overweekenden in IJmuiden. Tot 1 april 2024 zullen er veel boomkorkotters van onze zee en uit onze havens verdwijnen. (In een aflevering van deze rubriek in november vorig jaar schreef ik al over dit zware weer in de kottervisserij.) Afgelopen vrijdag kwam wederom een van de weekendgasten voor het laatst na de visvangst in IJmuiden aan, de Urker kotter UK-197 Noorderlicht.
Brief
Bijna vier jaar geleden schreef schipper Jan de Boer van de Noorderlicht op een vroege maandagmorgen, na wederom een nacht van dromen en tobben, een brief aan de toenmalig minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, onder wie ook de visserij valt. Jan beschrijft hoe hij als Noodzeevisser al bijna dertig jaar van maandagmorgen tot vrijdagmiddag naar zee gaat. In al die jaren heeft hij te maken gehad met gerommel in de visserij, zoals visquota, de scholbox (een groot reservaat in de Noordzee ter bescherming van jonge schol), natuurgebieden en de olieprijzen. Ondanks tegenslagen en halvering van het bedrijf hebben Jan en zijn broers al die jaren doorgevist en doorgevochten, en hebben zij opengestaan voor innovaties. En dat alles voor een steeds schamelere boterham.
Met een van de laatste reserves stapte het bedrijf in het vorige decennium over op pulsvissen. Een hele investering maar hiermee werden het brandstofverbruik drastisch gereduceerd en de zeebodem gespaard. Maar dit duurzame initiatief is genadeloos afgestraft vanuit de EU. In de brief vraagt Jan de minister hoe zij de visserij over 10 jaar ziet, met het verder vullen van de Noordzee met windparken en natuurgebieden, de aanlandplicht en de pulsban. Hij doet een oproep om te voorkomen dat vissers moeten stoppen en schepen naar de sloop gaan.
Sanering
Bijna vier jaar later is een sanering van de boomkorvisserij in volle gang, vooral door hoge brandstofprijzen, regelgeving, windmolenparken, natuurgebieden en visverboden in onder meer de Britse wateren ten gevolge van de Brexit. Ook garnalenvissers liggen weer onder vuur. De afgelopen maanden vernemen we via de diverse media trieste berichten over vissersschepen die hun laatste vangst afleveren en naar de sloop gaan. Jan en zijn broers hebben het na de brief nog enkele jaren volgehouden. Maar volgens berichten heeft de in 1993 gebouwde Noorderlicht vorige week haar laatste gang naar de visgronden gemaakt en zal ook zij binnenkort de onvermijdelijke laatste vaart moeten maken. Wederom een ploeg hardwerkende vissers en een prachtige kotter minder om ons te voorzien van verse en eerlijke Noordzeevis.
Panga?
Onze dicht bij huis gevangen verse vis moet blijkbaar ten koste van alles van onze bordjes verdwijnen. Intussen veroveren goedkope, in Azië industrieel en met behulp van veel antibiotica en pesticiden gekweekte vissoorten als pangasius en tilapia (ja, ik moest echt even googelen voor de juiste spelling) de schappen in de supers. We mogen deze natuurlijk aanvullen met treksprinkhaan, gele meelworm en huiskrekelmeel. Nee, op mijn bordje alstublieft geen panga of tila met insectengarnering. Doet u mij maar een in de Noordzee gevangen scholletje of sliptongetje, met een beetje zout en peper in boter gebakken!
Fotobijschrift: De Urker kotter UK-197 Noorderlicht vaart op vrijdag 24 februari 2023 na haar laatste visvangst de IJmuider Vissershaven binnen. Foto: Erik Baalbergen