Eerste artikel in de serie ‘Velsen Verzamelt’
Velsen-Noord – John Rutte (1961) was als kind al zeer geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog. Al op jonge leeftijd begon hij allerlei zaken uit de periode 1940-1945 te verzamelen en gaandeweg breidde die collectie zich steeds verder uit. Hoeveel items hij op dit moment in zijn bezit heeft, valt lastig in te schatten. Alle speldjes, knopen, medailles, gebruiksvoorwerpen en andere kleine objecten uit die tijd meetellend, schat hij dat het er zeker achthonderd zijn, misschien wel duizend. Daar komen dan de vele foto’s en unieke documenten uit de oorlogsjaren nog bij.
Hoe komt een kind van zes jaar erbij om materiaal uit de Tweede Wereldoorlog te gaan verzamelen? John Rutte, werkzaam bij de Nederlandse Spoorwegen als maintenance engineer en vader van twee dochters, gaat terug in zijn herinnering en vertelt: ,,Mijn ouders hadden een melkzaak en mijn vader maakte hele lange dagen. Hij werkte van ’s morgens vijf uur tot ’s avonds tien uur, want hij ging bij elke klant persoonlijk langs. We woonden in het rode dorp, dat was de wijk bij de papierfabriek van Van Gelder. Als ik niet kon slapen, mocht ik in een stoel zitten en kon ik tv kijken. Elke week was er de documentaire ‘Bericht van de Tweede Wereldoorlog’ en dat vond ik heel interessant.’’ Als John bij zijn ouders in de melkzaak stond, sprak hij soms de wat oudere klanten aan. ,,Ik vroeg ze dan of ze de oorlog hadden meegemaakt en of ze nog spullen uit die tijd hadden bewaard. Soms zeiden ze dan ‘loop maar even mee’ of ik kon wat later bij ze langskomen. Vaak kwam er dan een houten kistje uit een kast en daarin zaten dan bijvoorbeeld persoonsbewijzen of bonkaarten.’’
Zo kreeg de nog jonge John Rutte als snel een hele verzameling spulletjes uit de Tweede Wereldoorlog. Met zijn vriendjes uit de buurt speelde hij ook wel eens oorlogje. ,,Ik had een koppel met patroontassen en een holster gekocht bij de dumpwinkel in Beverwijk.’’ Het verzamelen ging, in de daarop volgende jaren, gestaag verder. Na verloop van tijd begon John ook op rommelmarkten te zoeken naar materiaal uit de oorlogsjaren. Toen hij ongeveer 19 jaar oud was, werd in Beverwijk de Zwarte Markt (nu De Bazaar) geopend. ,,Daar viel in de beginjaren veel te vinden. Soms kwam ik wel met twee vuilniszakken vol terug.’’ Hij toont een groot blik, waarin oorspronkelijk zogenoemde welfare biscuits hebben gezeten. ,,Voedzame biscuits, denk maar aan Liga. Ze werden in deze blikken bij voedseldroppings verspreid. Die lege blikken werden door kinderen vaak gebruikt om op te trommelen. Ik neem het blik soms mee als ik als gastspreker bij een basisschool ben. Dan laat ik ze horen dat het blik het, na vijfenzeventig jaar, nog steeds doet als trommel’’, lacht hij.
Ook via militairbeurzen en via websites als Marktplaats weet John Rutte zijn verzameling nog altijd verder uit te breiden, al is soms de vraagprijs wel een belemmering. ,,Ik zie soms prijzen, waarvan ik denk ‘Dit kan niet waar zijn’. Dan staat er bijvoorbeeld iets wat gemiddeld twee tientjes kost met een startprijs van vijfentachtig euro! Ik wil alles graag hebben, maar niet tegen elke prijs. Hoe divers zijn huidige collectie al is, blijkt uit een aantal voorbeelden die hij gedurende het interview toont. Zo bezit hij onder meer een grote wandkaart, afkomstig uit het onderwijs, waarop de troepenbewegingen zichtbaar gemaakt zijn. Ook een fraaie prent van de capitulatie in Wageningen tovert hij tevoorschijn. Maar ook heel kleine voorwerpen, zoals het eerste verzamelstuk dat hij destijds in zijn bezit kreeg: een ‘Verwundetenabzeichen’, een onderscheiding die werd uitgereikt aan een gewonde militair. Deze onderscheiding bestond in drie varianten; zwart, zilver en goud. Hoe ernstiger de verwonding, hoe hoger de onderscheiding die men kreeg.
De Duitsers hadden voor veel dingen een onderscheiding bedacht. Tot de collectie van John Rutte behoren onder meer een bronzen en zilveren moederkruis en een bunkerbouwmedaille, maar ook het Nederlandse Mussertkruis, dat aan Nederlandse NBS’ers werd uitgereikt. Bijzonder is ook de lotsverbondenheidspenning met het originele doosje er nog in goede staat omheen. Ook bestek en serviesgoed, veelal voorzien van verschillende varianten van de bekende Duitse adelaar, een originele Jodenster, gedragen door een man die zes kampen en een dodenmars heeft overleefd, het is er allemaal. Zelfs een sigaar, geproduceerd in Nederland, maar voorzien van een label waaruit blijkt dat hij was bedoeld voor de Duitse Wehrmacht, heeft hij in zijn bezit. Wat zou hij graag nog aan de collectie willen toevoegen? ,,Dat is een asbakdover, gemaakt van muntgeld. Ik zie ze soms op Marktplaats voorbij komen, ze vragen er een paar tientjes voor. Maar ik ben tot nu toe steeds te laat geweest.’’
Heeft u nog spullen uit de Tweede Wereldoorlog en wilt u ze opruimen? John Rutte neemt ze graag in ontvangst. Contact: jitrutte.nl@quicknet.nl / 0251 210283.
Heeft u een bijzondere verzameling en wilt u deelnemen aan de rubriek Velsen Verzamelt? Stuur dan een e-mail naar redactie@jutter.nl met uw telefoonnummer en een korte omschrijving van wat u verzamelt.