IJmuiden – Bibliotheek Velsen opende maandag aan het Dudokplein haar deuren voor een herdenking en viering van het verbreken van de ketenen van slaafgemaakten. Het initiatief voor de twee uur durende bijeenkomst op deze Surinaamse feestdag, 1 juli, kwam tot stand in samenwerking met Gemeente Velsen en het Comité Keti Koti Velsen en discriminatie.nl.

Door Arita Immereel

Gastspreker drs. Laurens Olijfveld gaf een enerverende lezing vol historische feiten. Het werd een emotionele ontmoeting met zo’n 40 Velsenaren, die het doel van verbintenis in liefde beoogde. Rituelen en uitleg gaven diepte aan deze eerste editie, waar zowel wethouder Gideon Nijemanting als diverse aanwezigen de hoop uitspraken op een uitgebreider jaarlijks vervolg. 

Verbinding in teken van liefde in Velsen

Mariska de Jong en André Moses openen met een waterritueel. Met de duidelijke uitleg van alle stappen, die plechtig worden uitgevoerd, worden de aanwezigen toegesproken met de taal die de drum spreekt. Het gaat om verbinding te voelen met elkaar, met de voorouders, met de geschiedenis en met de toekomst. ,,Verbinding in teken van liefde in Velsen,” klinkt het. Ook een speciaal ontworpen geur van Velsen en van de landhuizen op plantages van weleer vult de ruimte met als doel te verbinden. 

Laurens Olijfveld, onderwijskundige in onder andere geschiedenis en maatschappijleer, laat zijn boeiende lezing over Katibo en haar onmenselijkheden, vooraf gaan door opname van een klaagzang van een tot slaafgemaakte. Hij vertaalt enkele zinnen: Waarom ben je zo wreed? Waarom ijzeren kettingen aan mijn hand en voet? Waarom een brandmerk op mijn schouder?

We delen de geschiedenis en de toekomst

De opsomming van feiten, die volgen is indrukwekkend. Zowel aan het begin als tot slot benadrukt Laurens, dat wij deze onmenselijkheden niet zelf hebben begaan. Wel delen we de geschiedenis en ook de toekomst. Tot slot legt wethouder Gideon Nijemanting namens Gemeente Velsen een krans en is er gelegenheid tot vragen en reageren. Naar goed Surinaams gebruik is er uiteraard iets te eten, een kop zoete soep met kip en kokos.

‘Ik heb gehuild’

Onder de aanwezigen vallen degenen met zeer kleurrijke kleding het meest op. De 78-jarige Carmen Bottse uit IJmuiden ziet er prachtig uit. Zij vertelt deze dag bewust te vieren. En zij spreekt de hoop uit, dat deze bijeenkomst bij zal dragen aan meer kennis van de geschiedenis, zodat wij ervan kunnen leren. ,,Toen vorig jaar excuses werden gemaakt door de koning, heb ik gehuild, dat mag je best weten. Mijn naam leidt terug naar de gebroeders Botts, waar mijn voorouders voor werkten als tot slaafgemaakten. De naam moest niet helemaal hetzelfde zijn als de baas, dus werd het Bottse, met een extra e. Vanavond ga ik lekker eten koken, een traditioneel gerecht, heri-heri. Er komen twee vriendinnen eten. Ik vier dat ik vrij ben.” Lucy (70) uit Velserbroek woont de bijeenkomst bij uit steun tegen het racisme in onze samenleving. Een vrouw uit Velsen-Noord ging als docent deze feestdag waarin zij haar vrijheid viert, in traditionele kledij naar haar werk en boodschappen doen in de supermarkt. Dat het 1 juli was en de laatste dag van het herdenkingsjaar 150 jaar  afschaffing van de slavernij, blijkt nog geen algemeen bekend gedragen feit bij collega’s niet en ook bij buurtbewoners niet, vertelt zij.

Dat een bijeenkomst als dit moge bijdragen aan meer kennis van onze vaderlandse  geschiedenis en meer begrip in onze samenleving voor elkaar, wordt door veel aanwezigen uitgesproken. Het sleutelwoord verbintenis valt daarbij regelmatig.

Het sleutelwoord is verbinding. Foto: Arita Immerzeel