De Calvijnschool, de eerste lagere school in Duinwijk
In deze rubriek staan we even stil bij een typisch IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor de Calvijnschool, de eerste lagere school in Duinwijk.
Door Erik Baalbergen
In de jaren vijftig van de vorige eeuw breidt IJmuiden zich met de nieuwbouwwijk Duinwijk in zuidwestelijke richting uit. Deze nieuwbouwwijk trekt veel jonge gezinnen aan, waarvan vaders vooral in de vis, bij de hoogovens of bij de aanverwante bedrijven werkt. Veel jonge gezinnen in een jonge wijk betekent ook veel jonge kinderen die naar school gaan. In en rond Duinwijk worden diverse kleuterscholen en lagere scholen gepland, met uiteraard verschillende achtergronden, zoals het in die tijd gaat: openbaar, rooms-katholiek, hervormd en gereformeerd.
De eerste nieuwe lagere school in Duinwijk is de gereformeerde Calvijnschool. Deze school wordt gebouwd aan de rand van de duinen, aan de Eenhoornstraat, bij de hoek van de toenmalige Dolfijnstraat, de latere Zuiderkruisstraat. Later worden aan dezelfde straat de rooms-katholieke Heilig Hartschool en de hervormde Dr. J. Th. de Visserschool geopend. Aan het Pleiadenplantsoen komt de openbare Pleiadenschool. Vóór de opening van de Calvijnschool zijn de gereformeerde kinderen aangewezen op de Groen van Prinstererschool aan het Koningsplein en de Marnixschool aan de Nobelstraat.
In opdracht van de Vereniging voor lager en uitgebreid lager onderwijs op gereformeerde grondslag in IJmuiden ontwerpt architect A. ten Broeke een strak gebouw van twee verdiepingen, met vier klaslokalen op de bovenverdieping en drie op de begane grond met een extra ruimte, die later ook als lokaal ingericht kan worden. De school krijgt de naam Calvijnschool, genoemd naar de kerkhervormer Johannes Calvijn (1509-1564). De gedenksteen voor de nieuwe school wordt op 6 sep 1958 geplaatst door P. Verwoerd, oud-voorzitter van de schoolvereniging.
Aannemer P. Zwart bouwt in zeven maanden het schoolgebouw. Boven de ingang prijkt in metalen letters de naam. In de uitbouw met het trappenhuis daarboven komt een glas-in-loodraam van de Overveense glazenier en beeldend kunstenaar Huib de Ru, met een afbeelding van Johannes Calvijn en onder meer een vuurtoren en een vissende trawler als IJmuidense elementen. In oktober 1958 wordt P.L. Wapenaar benoemd tot hoofd van de nieuwe school.
De opening vindt plaats op 2 februari 1959 en wordt gezien als een dubbelfeest. Naast de opening van de school is het dat jaar ook precies 450 geleden dat Johannes Calvijn wordt geboren. Na de opening stijgt het leerlingenaantal snel.
In de jaren na de opening wordt het drukker aan de Eenhoornstraat. In oktober 1966 wordt rechts van de Calvijnschool de hervormde Dr. J. Th. de Visserschool geopend. Een grote fout bij het ontwerp is de raampartij in deze nieuwe school aan de kant van de Calvijnschool. Raampjes ingooien bij de De Visserschool tijdens de speelkwartiertjes is immers een geliefde bezigheid bij de Calvijnscholers… Op 29 oktober 1969 wordt kleuterschool De Kleine Beer geopend. Deze staat tussen de Calvijnschool en Visserschool, dichter aan de Eenhoornstraat. In 1970 wordt op het terrein van de Calvijnschool, links voor het schoolgebouw, een gymzaal gebouwd. De ingang is aan de Zuiderkruisstraat.
In alle bestaansjaren van de Calvijnschool is Piet Wapenaar schoolhoofd. Meesters en juffrouwen aan wie ik nog herinneringen heb zijn onder meer juffrouw Westra (streng), juffrouw Schouten (heel aardig en op wie je stiekem verliefd kon worden), meester Buikema, meester ‘Apie’ De Graaf (bekend van de sterke oorlogsverhalen en Engelse les) en meester Wapenaar (‘wappie’).
Wegens gebrek aan leerlingen gaat de Calvijnschool per 1 augustus 1979 samen met de naastgelegen De Visserschool als protestants-christelijke basisschool de Morgenster, met 187 leerlingen in het gebouw van de Calvijnschool. Bij dit samengaan gaat Piet Wapenaar, na 45 actieve jaren actieve jaren in het bijzonder onderwijs, met vervroegd pensioen. In 1980 wordt hij voor zijn werk benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. J. Borst, schoolhoofd van de Visserschool, wordt hoofd van de Morgenster. In 1982 gaat de Morgenster op in de Bethlehemschool. Het gebouw van de Calvijnschool is tegenwoordig ‘verwerkt’ in de gebouwen van het Tender College aan de Eenhoornstraat. De Calvijnschool leeft vooral voort in de geheugens van de voormalige leerlingen. Op oude klassenfoto’s en op Schoolbank.nl.
Fotobijschrift: Zicht op de Calvijnschool in het midden, 1960. We kijken vanaf het duingebied waar later (op de voorgrond) het bejaardenhuis De Moerberg gebouwd is. Achter de Calvijnschool zien we de flats aan de Eenhoornstraat. Links zien we het terrein waar later de sportvelden van voetbalvereniging Stormvogels zijn aangelegd. Foto: G.E. Terpstra, Noord-Hollands Archief / Beeldcollectie van de Gemeente Velsen, inv.no. 4773.