Santpoort – Op begraafplaats De Biezen is vrijdagochtend een plaquette onthuld bij het graf van Pieter Vermeulen. Deze plaquette vertelt de bezoeker van het graf iets meer over het leven van Vermeulen, die voor de gemeente Velsen van grote betekenis is geweest. Hij stond aan de wieg van het christelijk onderwijs in deze gemeente. De onthulling van de plaquette werd verricht door Frits Vermeulen en zijn zus Els. Zij zijn achterkleinkinderen van Pieter Vermeulen en trots op het feit dat het verhaal van hun overgrootvader nu voor iedereen nadrukkelijk zichtbaar is geworden.

Door Raimond Bos

De naam Pieter Vermeulen zal menig Velsenaar bekend in de oren klinken. IJmuiden kent een Pieter Vermeulenstraat en in Driehuis bevindt zich het tijdelijke onderkomen van het Pieter Vermeulenmuseum. Maar wie was deze geboren Amsterdammer, die zich in de negentiende eeuw in Velsen vestigde? Het antwoord op die vraag voert ons terug naar de periode rond 1865, de tijd waarin honderden kanaalgravers werkten aan de realisatie van het Noordzeekanaal. Deze kanaalgravers leefden onder erbarmelijke omstandigheden in het heidelandschap dat Velsen destijds kenmerkte. De op 30 april 1843 in Amsterdam geboren Pieter Vermeulen zag het als zijn christelijke roeping om voor deze bewoners onderwijs te gaan opzetten. Dat deed hij belangeloos, want van een rijksvergoeding voor christelijk onderwijs was in die tijd nog geen sprake. In een houten keet, waarin hij zelf met zijn gezin ging wonen, richtte hij twee leslokalen in. Samen met zijn zoon Frits, die toen slechts twaalf jaar oud was, verzorgde hij er de lessen. Zo werd de basis gelegd voor het christelijk onderwijs in Velsen en bleef de naam Pieter Vermeulen tot op de dag van vandaag in de schijnwerpers staan.

Veld vol verhalen

Ook zijn zoon Frits zou later ook van grote betekenis voor de gemeente worden. Hij werd wethouder en was al met al zo’n veertig jaar actief in de plaatselijke politiek. Net als zijn vader Pieter was hij een echte natuurliefhebber en bovendien een verwoed verzamelaar. Hij bezat onder meer een imposante verzameling schelpen, die later de basis zou vormen voor de collectie van het Pieter Vermeulen Museum. Dat museum werd namelijk in 1952 opgericht toen Frits Vermeulen op 82-jarige leeftijd zijn collectie schonk aan de inwoners van de gemeente Velsen, mede als eerbetoon aan zijn vader. Op de geboortedag van Pieter Vermeulen werd vrijdagochtend de plaquette met een beknopte versie van zijn verhaal onthuld. Het initiatief hiervoor kwam van Marcel van Soest, de beheerder van de begraafplaats. ,,Een begraafplaats is eigenlijk een veld vol verhalen’’, vertelt hij. Vanuit dat besef ontstond het idee om deze verhalen vast te leggen op kleine plaquettes bij de graven. Vorig jaar werd op dezelfde begraafplaats een soortgelijke plaquette onthuld bij het graf van verzetsstrijdster Freddie Oversteegen, terwijl op de Westerbegraafplaats in IJmuiden sinds vorig jaar zo’n plaquette te vinden is bij het graf van verzetsstrijder Jan Bonekamp.

Glasplaten

Achterkleinzoon Frits Vermeulen, nu 76 jaar oud en vorige week nog onderscheiden als Lid in de Orde van Oranje-Nassau, ontmoette Marcel van Soest enige tijd geleden op de begraafplaats en de twee raakten met elkaar in gesprek. Dat gesprek vormde de aanzet voor het vervaardigen van een plaquette voor het graf van Pieter Vermeulen. Vrijdagochtend was het dan zover. Frits Vermeulen, die tot vorig jaar ook voorzitter was van het comité 4 en 5 mei Velsen, viel de eer te beurt om, samen met zijn twee jaar oudere zus Els, de plaquette te onthullen. Dat plechtige moment vond plaats in aanwezigheid van hun beider partners en beheerder Marcel van Soest. En door Frits Vermeulen meegebracht fotoboek vertelt de familiegeschiedenis vanaf het moment dat Pieter Vermeulen zich in Velsen vestigde. De originele glasplaten, die in vroeger tijden voor het maken van foto’s werden gebruikt, blijken van elke generatie te zijn bewaard en in perfecte staat te verkeren. Een dierbare herinnering, die door Vermeulen wordt gekoesterd. ,,Er zijn glasplaten bij uit 1910, dat is dus zelfs ouder dan dit graf. Dat is toch bijzonder?’’ Het ligt in de bedoeling om in de toekomst nog meer graven van bekende Velsenaren te voorzien van een dergelijke plaquette.

Foto boven:

Frits en Els, achterkleinkinderen van Pieter Vermeulen, onthulden vrijdagochtend de plaquette bij het familiegraf op begraafplaats De Biezen. Foto: Bos Media Services