Typisch IJmuiden: het Kennemerplein

Wekelijks legt Erik Baalbergen een typisch IJmuidens beeld vast, naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon vanwege de mooie taferelen die IJmuiden biedt. Achter elke foto schuilen wetenswaardigheden over IJmuiden. Deze week aandacht voor het Kennemerplein.

Het vooroorlogse Kennemerplein bevindt zich precies halverwege tussen de Julianabrug en het Oosterduinplein aan de Kennemerlaan. Het plein ligt ingeklemd tussen de James Wattstraat en Mahustraat aan de westkant en de Edisonstraat en Houtmanstraat aan de oostkant. Het plein ligt dus een blok oostelijker dan het tegenwoordige Kennemerplein. De naam ‘Kennemerplein’ wordt in januari 1919 met een raadsbesluit vastgesteld; dit jaar dus precies honderd jaar geleden. Het Kennemerplein groeit uit tot een centraal plein met allure in het IJmuiden ‘over de brug’, met onder meer winkels, de ‘Witte Bioscoop’ en voor IJmuidense begrippen statige woonhuizen en gebouwen. In het midden bevindt zich een fraai plantsoen met opgemetselde zitjes en bloembakken en een waterpartij met fontein.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de wijk ten westen van het plein gesloopt om een schootsveld tussen Duitse geschutsbunkers in de Heerenduinen en de Noordersluis aan te leggen. Dit schootsveld is de latere groenstrook bestaande uit het Moerbergplantsoen en het Van Poptaplantsoen. Door de sloop verdwijnt de bebouwing aan drie kanten van het Kennemerplein. Alleen de gebouwen aan de oostkant blijven staan. Ze staan er nog steeds, op de oostelijke hoeken van de Kennemerlaan met de Edisonstraat en de Houtmanstraat.

Het plein blijft verder tot 1951 onbebouwd. Bij de uitvoering van het Wederopbouwplan wordt de Kennemerlaan dwars door het plein doorgetrokken. Aan weerszijden van het voormalige plein komen winkelgalerijen. In de galerij aan de noordkant zit lange tijd het City theater, IJmuidense laatste bioscoop.

Na een reconstructie van de Kennemerlaan eind jaren tachtig van de vorige eeuw ontstaat een nieuw plein ter hoogte van de dan nieuwe Vomar. In mei 1989, dus dertig jaar geleden, besluit de raad om dit plein de naam ‘Kennemerplein’ te geven. De allure van het vooroorlogse plein blijft helaas achterwege. Een deel wordt ingericht als parkeerplaats voor de Vomar. Het plein wordt gebruikt voor onder meer rommelmarkten, kermissen en evenementen zoals een tussenstop bij de intocht van Sinterklaas en sinds enkele jaren het Zomerfestival.

Vanaf begin 2019 gaan het Kennemerplein en omgeving op de schop ten behoeve van de aanleg van de zogenaamde ‘kleine centrumring’. Het gemeentebestuur wil dat er minder verkeer door het centrum van IJmuiden rijdt. Hiertoe wordt onder meer een betere verbinding tussen het Moerbergplantsoen en de Julianakade aangelegd. Samen met vertegenwoordiging uit de betreffende wijken is een ontwerp gemaakt van een nieuwe inrichting van het Kennemerplein en het Van Poptaplantsoen. Tevens wordt een verbinding tussen het Van Poptaplantsoen en de Julianakade aangelegd. In maart van dit jaar schreef ik in deze rubriek al over deze nieuwe rijverbinding over de ‘verdwenen heuvel’, waaraan de Heuvelwijk zijn naam dankt.

In 2017-2018 heeft de gemeente met bewoners en andere belanghebbenden, waaronder de organisatie van het jaarlijkse Zomerfestival, het ontwerp uitgewerkt. In september 2018 is het definitieve plan vastgesteld. De gemeente schrijft hierover: ‘Het resultaat is een inrichting met maximale gebruikskwaliteit voor de bewoners en ruimte voor alle evenementen die op het Kennemerplein worden georganiseerd. Extra drempels, duidelijke markeringen, extra parkeergelegenheid op het Moerbergplantsoen, goede zichtlijnen, zebrapaden en oog voor het belang van fietsers: het is een ontwerp geworden met nadruk op groen, veiligheid en verblijfskwaliteit.’ Meer informatie over het ontwerp is te vinden onder de noemer ‘Project reconstructie Kennemerplein’ op de website van de gemeente Velsen.

Dit voorjaar zijn de werkzaamheden gestart. Momenteel zijn de eerste resultaten al goed zichtbaar. Het Kennemerplein is klaargestoomd voor de vuurdoop: vanaf volgende week vormt het plein een kleine week lang het middelpunt van het Zomerfestival .IJmuiden! We zullen met z’n allen wel even moeten wennen aan de nieuwe situatie rond het Kennemerplein. Zo is het Moerbergplantsoen een voorrangsweg geworden. Of de versmalling van de rijbaan van de Kennemerlaan en de daarbij samenkomende fietsstroken en het Kennemerlaan ter hoogte van het plein ooit zullen wennen… de toekomst zal het leren. Een schrale troost is dat de maximaal toegestane snelheid rond het vernieuwde plein is teruggebracht tot 30 kilometer. Gele bordjes duiden de verkeersdeelnemers op de nieuwe situatie. Goed uitkijken blijft uiteraard nodig! Reacties op social media over de nieuwe verkeersituatie zijn vooral verre van positief. Dat ‘kritisch reageren’ zou je typisch IJmuidens kunnen noemen, maar laten we hopen dat het gemopper onterecht is en er geen kalveren zullen verdrinken…