Wekelijks staan we in deze rubriek stil bij een IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor een watertoren in Almelo.

Door Erik Baalbergen

Wat doet een Almelose watertoren in een aflevering van Typisch IJmuiden? Een blik op de bijgaande foto moge voldoende zijn om die vraag te beantwoorden! In een aflevering van deze rubriek van eind 2017 over onze eigen markante watertoren aan de Evertsenstraat eindig ik met: ‘De toren mag dan een typisch IJmuidens icoon zijn, maar kent wel zijn gelijke: in Almelo staat z’n tweelingbroer’!

Almelo

Vorige week waren we een klein weekje op stap in Overijssel en omstreken. Onderweg naar Bad Bentheim via een toeristische route kwamen we langs het Twentse Almelo. Zodra ik ‘Almelo’ op de borden zag staan, moest ik denken aan een van de bekende uitspraken van de Almelose cabaretier Herman Finkers: ‘Eén stoplicht springt op rood, een ander weer op groen. In Almelo is altijd wat te doen’. Maar de plaatsnaam deed me nog een belletje rinkelen: de tweelingbroer van de IJmuider watertoren! Een beetje googelen doet dan wonderen en al snel reden we op de Reggestraat in Almelo aan.

Verschillen

Op afstand geeft de silhouet van de watertoren een vertrouwd gevoel. Dichterbij gekomen worden de verschillen duidelijk. Het meest opvallend is het massief witte uiterlijk met lichtblauwe tinten. Een ander verschilpunt is het formaat: het Almelose tweelingbroertje lijkt wat korter en dikker, maar dat zou optisch bedrog kunnen zijn. Ook ontbreken de klokken. Tot slot valt op dat deze watertoren wel een – ietwat verwilderd – tuintje om zich heen heeft maar verder helemaal is ingebouwd in een woonwijk, terwijl de onze vrij staat, in een parkje.

Overeenkomsten

Ondanks de verschillen hebben de watertorens veel overeenkomsten. Beide zijn vierkant, van beton, rijksmonument, niet meer als watertoren in gebruik en in particuliere handen. De IJmuidense watertoren is in 1915 gebouwd naar ontwerp van bouwkundig ingenieur W. de Vrind en civiel ingenieur D. Drost in opdracht van de gemeente Velsen. De toren is in 1917 in gebruik genomen, bijna 43 meter hoog en heeft een waterreservoir met een inhoud van 550 kubieke meter. Recentelijk is de watertoren grondig verbouwd tot woontoren met elf appartementen.

De Almelose watertoren is in 1926 gebouwd naar ontwerp van architect G. Halbertsma en ingenieur J. Buining in opdracht van de Algemene Waterleiding Maatschappij Almelo. De toren is ruim 38 meter hoog en heeft een waterreservoir met een inhoud 750 kubieke meter. Opvallend is dat het rijksmonumentenregister bij de Almelose watertoren meldt: ‘De toren is een kopie van een inmiddels afgebroken watertoren die in 1916 in Velsen (NH) is gebouwd.’ Misschien dat de rijksmonumentencommissie haar eigen registers er maar ’s beter op na moeten slaan; de IJmuider toren staat er nog steeds en wordt ook nog steeds vermeld in hetzelfde register.

Veranderingen

Op oude foto’s van de Almelose watertoren is de gelijkenis met de IJmuidense watertoren van voor de verbouwing tot woontoren heel duidelijk te zien. Op heel oude foto’s lijkt zelfs de omgeving als twee druppels water op ons watertorenpark. Bij een restauratie van de Almelose toren begin jaren zeventig van de vorige eeuw zijn de vensteropeningen in de schacht dichtgemaakt. Enkele jaren later is de beschildering aangebracht, waarbij met lichtblauw verticale elementen van de toren zijn aangegeven. In 2010 zet drinkwaterbedrijf Vitens de watertoren in de verkoop.

In 2016 koopt een particulier de watertoren met de bedoeling deze te verbouwen tot eigen woning. In recente krantenartikelen lezen we dat deze eigenaar helaas de boel toch een beetje heeft laat verslonzen. Een columnist pleit voor het respecteren van de monumentale schat die Almelo rijk is, waaronder de watertoren aan de Reggestraat: ‘De 38 meter hoge reus schreeuwt om onderhoud. Dat geldt ook voor de omliggende tuin, waar overtollig groen welig tiert’.

Tja, en welke van de twee torens de mooiste is, laat ik graag aan de lezer over. Het zijn duidelijk tweelingbroers. In elk geval inspireerde de Almelose toren mij tot aanvulling van de regels van Herman Finkers:

Eén stoplicht springt op rood, een ander weer op groen.

In Almelo is altijd wat te doen.

Maar wat mij nog het meest kan bekoren,

is de twee-eiige tweelingbroer van IJmuidens watertoren!

Foto:

De watertoren aan de Almelose Reggestraat is het twee-eiige tweelingbroertje van onze eigen watertoren aan de Evertsenstraat. Foto: Erik Baalbergen