Typisch IJmuiden: de voormalige Heilig Hartschool, Eenhoornschool en De Zandloper

Wekelijks legt Erik Baalbergen een typisch IJmuidens beeld vast, naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon vanwege de mooie taferelen die IJmuiden biedt. Achter elke foto schuilen wetenswaardigheden over IJmuiden. Deze week aandacht voor de voormalige Heilig Hartschool, Eenhoornschool en De Zandloper. 

Het jonge IJmuiden trekt na de opening van het Noordzeekanaal in korte tijd veel nieuwe bewoners aan. Onder hen bevinden zich veel rooms-katholieken uit andere vissersplaatsen, waaronder Den Helder en Volendam. In het begin kerken zij in Driehuis en Santpoort. IJmuiden is onderdeel van het Bisdom Haarlem en valt onder de St. Engelmundusparochie van Driehuis. Na enkele jaren wordt de bovenverdieping van het kantoor van het Sleepvaartbedrijf A.D. Zurmühlen in de Kanaalstraat – tegenover het nog bestaande vroegere postkantoor – gehuurd voor de bijeenkomsten. Na de plechtige inwijding op 23 december 1880 draagt de pastoor van Driehuis hier op zon- en feestdagen de mis op. Omdat het aantal rooms-katholieken in IJmuiden snel groeit, besluit de bisschop van Haarlem tot de bouw van een eigen kerk in IJmuiden. Op 15 mei 1884 wordt de St. Gregoriuskerk aan de Kanaalstraat in gebruik genomen. Het werkgebied wordt het tot de parochie van Driehuis behorende gedeelte ten westen van de spoorlijn Haarlem-Uitgeest.

De meeste rooms-katholieke kinderen uit IJmuiden gaan aanvankelijk naar de hervormde Comitéschool. De ouders vinden echter dat de lessen in Bijbelse geschiedenis niet in lijn zijn met de rooms-katholieke leer. Zij dringen er daarom bij het kerkbestuur op aan om zo snel mogelijk een eigen school te stichten. In 1909 start de bouw van een school met voorlopig zes lokalen en een zusterhuis. Het zusterhuis – de latere Brulboei – huisvest de zusters van de ‘Congregatie van de Zusters van het Arme Kindje Jezus’ uit Simpelveld, die zich met het onderwijs gaan bezighouden. Op aandringen van de ouders krijgen de jongens uit de hoogste twee klassen van de lagere school vanaf 1916 een onderwijzer in plaats van een zuster. Al snel wordt de gemengde school uitgebreid en wordt deze gesplitst in de Claraschool voor meisjes en de Heilig Hartschool voor jongens.

In 1925 betrekt de jongensschool nieuwbouw aan de Tasmanstraat bij het vooroorlogse Kennemerplein. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt dit schoolgebouw gesloopt ten behoeve van schootsveld. Er wordt geschoold naast de Claraschool in de Kerkstraat. Pas 18 jaar later komt er vervangende nieuwbouw aan de Eenhoornstraat, in de jonge wijk Duinwijk, niet ver van de in 1960 ingezegende Petruskerk aan de Venusstraat. Deze school wordt, net als op dat moment de Claraschool, een gemengde school. Bij de start van de bouw van de nieuwe school op 17 oktober 1960 wordt met de eerste steen een tijdcapsule ingemetseld. De tijdcapsule bevat een oorkonde, die getekend is door onder meer de opdrachtgever, de ontwerper en de aannemer.

De nieuwe Heilig Hartschool aan de Eenhoornstraat wordt al snel te klein en er worden noodlokalen geplaatst. Omdat de school het aantal leerlingen van het snelgroeiende IJmuiden niet aankan, wordt besloten tot opsplitsing. Vanuit de Heilig Hartschool start in 1964 de Kennedyschool onder leiding van schoolhoofd Geer Kramer in een lokaal van de Heilig Hartschool en twee noodlokalen. Na enkele omzwervingen krijgt de Kennedyschool in 1969 haar eigen gebouw aan de Keetberglaan in Zeewijk.

In de jaren zeventig wijzigt de Heilig Hartschool haar naam in Eenhoornschool. De Claraschool, aan de Kerkstraat in Oud-IJmuiden kampt met een tekort aan leerlingen en wordt gesloten. De leerlingen kunnen naar de Eenhoornschool maar velen gaan naar de Comitéschool. In 1995 fuseren de Eenhoornschool en de Kennedyschool tot De Zandloper. In 2008 sluit de locatie aan de Keetberglaan door een tekort aan leerlingen. De Zandloper gaat door op locatie Eenhoornstraat. In 2015 verhuist De Zandloper naar het in september dat jaar geopende complex De Ring, dat is verrezen achter de inmiddels gesloopte Sporthal Zeewijk op de hoek van de Planetenweg en de Eenhoornstraat. De basisschool gaat verder onder de nieuwe naam ‘de Zefier’. Het gebouw aan de Eenhoornstraat wordt nog korte tijd gebruikt door het Tender College, tijdens de renovatie van een van haar eigen gebouwen. In mei 2017 start de sloop. Hierbij komt als verrassing de bijna zestig jaar geleden geplaatste tijdcapsule tevoorschijn!

De foto, gemaakt in 2008, toont het voormalige schoolgebouw van de Heilig Hartschool, Eenhoornschool en De Zandloper aan de Eenhoornstraat.