Foto boven:
Vooraanzicht van de Visserhallen aan de Duinstraat. (Foto: Erik Baalbergen)

In deze rubriek staan we even stil bij een typisch IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor de Visserhallen.

Door Erik Baalbergen

Aan de Duinstraat, een zijstraat van de Bik en Arnoldkade, staat een onopvallende loods. Boven de kantooringang prijkt sinds enkele jaren een bord met de naam ‘Visserhallen’. We kennen in IJmuiden natuurlijk de vishallen en het (W.F.) Visserhuis, maar de naam Visserhallen prikkelt de nieuwsgierigheid. Een kijkje op de website visserhallen.nl verklaart al veel.

Bekakt

Om toch wat wijzer te worden maak ik een afspraak met contactpersoon Pieter van Geest, om zelf een kijkje te kunnen nemen achter de gevel en de schermen van de Visserhallen. Het kijkje mondt uit in een leuk gesprek met Pieter als organisator van foto-exposities en ooit bestempeld als ‘de enige visboer in IJmuiden die bekakt praat’ en aanwezige fotograaf Harry Huider over de Visserhallen, de vishandel, de IJmuider vislijn en nog veel meer IJmuiden uit heden en vooral verleden.

Het gesprek vindt plaats in het voormalige kantoor van Post. Pieter zit aan een fors houten bureau van weleer, van waarachter hij zijn organisatiewerkzaamheden verricht. In een voorraadrek liggen nog door Post geproduceerde kassarollen en rollen verpakkingstape met vislijm. Aan de zijkant hangt een velletje papier met fraai handgeschreven instructies voor het gebruik van de telefoon voor twee interne lijnen of een buitenlijn. Alsof je een uitstapje tientallen jaren terug in de tijd maakt!

Papiersnij-inrichting

Maar eerst even terug naar de loods zelf. De gemeente Velsen verkoopt in juni 1961 een terrein van ca. 400 vierkante meter gelegen aan de Duinstraat aan Post Industrie en Handelsonderneming. Post bouwt hier een bedrijfspand voor zijn activiteiten in de papierverwerking. Het pand krijgt het adres Duinstraat 4. In 1963 verleent de gemeente een Hinderwetvergunning voor het “oprichten, in werking brengen en in werking houden van een papiersnij-inrichting” op dit adres. Sindsdien vraagt ‘Post Industrie – Papierverwerking’ regelmatig via advertenties om pientere en flinke fabrieksjongens voor interessant werk. Post zet de activiteiten, later met zijn dochter, lange tijd in het pand voort.

Nadat het pand zo’n tien jaar heeft leeggestaan koopt buurman Nico Visser het in 2019, met de bedoeling deze te vervangen door een appartementencomplex. Als Nico’s oude vriend Pieter ter ore komt dat Nico het pand heeft gekocht, vraagt Pieter of hij het pand mag gebruiken voor foto-exposities. Nico stemt toe en aldus geschiedt. Pieter verzint de naam ‘Visserhallen’, enerzijds genoemd naar de eigenaar maar anderzijds met een knipoog naar de Haarlemse Vishal, die ook gebruikt wordt voor exposities, en natuurlijk de op een steenworp afstand gelegen IJmuider vishallen.

Rechten en vis

Pieter sjeesde ooit als rechtenstudent. Hij werkt nog een tijdje in een rechtswinkel in Amsterdam maar belandt uiteindelijk toch niet in het juristenwereldje. Rond 1980 neemt hij het visexportbedrijf Goldbohm aan de Halkade over van zijn vader, die het rond 1950 had gekocht van de weduwe van G.A. Goldbohm. De bedrijfsnaam Goldbohm blijft behouden. Goldbohm is een van de elf visexportbedrijven die er voor zorgen dat de IJmuider vislijn nog tien jaar blijft bestaan, dit ondanks de plannen van de NS om de IJmuiderspoorlijn op te heffen. Nico Visser begint een visverwerkingsbedrijf en huurt ruimte bij Goldbohm. Zodoende kennen Pieter en Nico elkaar al lange tijd.

Kunstzinnige foto’s

Even doorvragend over dat ‘bekakt praten’, vertelt Pieter dat hij lange tijd in Bloemendaal heeft gewoond. Momenteel woont hij in Amsterdam. Hij heeft nooit in IJmuiden gewoond. Volgens eigen zeggen spreekt hij Algemeen Beschaafd Nederlands, met in mijn oren wellicht iets van een deftige ondertoon. In de IJmuiense vis klinkt dat al snel als bekakt. Pieter heeft er geen moeite mee dat anderen daar opmerkingen over maken.

Maar hoe is hij in de kunst en het organiseren van exposities beland? Pieter komt uit een kunstzinnige familie en is altijd al in kunst geïnteresseerd geweest. Pieter is zich na zijn werkzame leven in de vis gaan bezighouden met fotografie, onder meer als lid van de Fotogroep Focus Amsterdam.

Industriële uitstraling

Tijdens de Week van de Industriecultuur in oktober 2020 organiseert Pieter de eerste foto-expositie in de Visserhallen. Sindsdien organiseert hij per jaar zelf drie afwisselende foto-exposities van landelijk bekende fotografen. Daarnaast stelt hij de ruimte beschikbaar voor zo’n drie andere exposities. De loods met industriële uitstraling is er uitstekend geschikt voor! Je slaat gewoon een spijkertje in de ruwe wand als je iets wil ophangen. En die ruwe wand is een fraaie achtergrond voor de voornamelijk kunstzinnige foto’s.

Na dit jaar is het afgelopen met de Visserhallen. Volgend jaar organiseert Pieter exposities in het Raadhuis voor de Kunst in het dorp Velsen. De loods aan de Duinstraat, inmiddels toch echt een getuige van typisch IJmuider ondernemerschap, bedrijvigheid en creativiteit, zal na ruim zestig jaar ongetwijfeld tot het verleden gaan behoren.