Een gesprek met samensteller Erik Baalbergen

In deze rubriek staan we stil bij een typisch IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een stukje geschiedenis, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering echter aandacht voor de totstandkoming van de rubriek zelf, ter gelegenheid van de nu behaalde mijlpaal. Een gesprek met de samensteller: Erik Baalbergen

Door Raimond Bos

Wat begon als een ingezonden foto met een klein bijschrift ter toelichting, groeide uit tot een vaste rubriek in deze krant met een breed scala aan onderwerpen, die kenmerkend zijn voor IJmuiden. Erik Baalbergen maakte er zijn hobby van om van alles over het vissersdorp – waar hij zijn hele leven al woont – te verzamelen. ,,Ik kom zelden een boek tegen over IJmuiden wat ik nog niet heb’’, vertelt hij. Zijn IJmuiden-collectie vormt een mooie bron voor de rubriek, maar de teksten neemt hij niet klakkeloos over. ,,Je ziet vaak dat mensen dat wel doen. Als iemand iets als feit opschrijft, maar het blijkt achteraf niet juist te zijn, dan blijft zo’n fout rondgaan. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij artikelen over de opstand van de kanaalgravers in 1866. Daarbij zou Leendert Jan Griekspoor zijn doodgeschoten door stalmeester John Marrs, maar uit oude kranten en archiefstukken blijkt dat de naam van het slachtoffer Ubrecht Keijmel was. Ik probeer altijd meerdere bronnen te raadplegen, verder te zoeken en informatie met elkaar te combineren. Pas daarna maak ik er een verhaal van. Ook als je mensen interviewt over bepaalde onderwerpen, moet je hun verhalen soms met een korreltje zout nemen.’’

Informatie overdragen

Erik is onderzoeker in hart en nieren; in het dagelijks leven werkt hij als wetenschapper voor het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum. Het schrijven van wetenschappelijke artikelen is hem niet vreemd, maar schrijven voor een krant is van geheel andere orde. Bij de plaatselijke bibliotheek volgde hij een cursus korte verhalen schrijven. Wat leerde hij daar? ,,Korte zinnen maken. Ik schreef van nature heel lang. Mijn uitgangspunt bij het schrijven is dat iemand, die helemaal niets van het onderwerp af weet, het toch begrijpt. Ik wil die informatie overdragen, dat zit gewoon in me.’’ Soms staat een nieuwe editie van Typisch IJmuiden binnen een uur in de computer, andere edities vergen soms een hele dag van zijn vrijetijd. Jarenlang telde de rubriek zo’n driehonderd woorden per editie, maar sommige verhalen laten zich niet in dat aantal woorden vangen. ,,Ik vroeg dan wel eens of ik een wat langere editie mocht schrijven en dat was geen probleem. Tegenwoordig is zeshonderd à achthonderd woorden het gemiddelde.’’

Inspiratie

De veelzijdigheid van IJmuiden biedt volop mogelijkheden om de rubriek wekelijks te vullen met interessante onderwerpen. ,,Soms heb ik op vrijdagavond nog geen idee waarover ik ga schrijven, maar dan is het toch altijd op zondag weer klaar. Het idee voor de editie over 147 jaar IJmuiden kwam opborrelen toen ik ’s nachts wakker werd. Er stond een foto bij van een oorkonde. Toen IJmuiden honderd jaar bestond, werd een kistje uitgegeven. Ik heb zo’n kistje online kunnen kopen en daar zat een fraaie afdruk van die oorkonde in.’’ Ook op andere manieren doet Erik inspiratie op voor de rubriek. ,,Dat kan een vraag zijn die iemand stelt op Facebook of een foto die iemand plaatst. Maar ook een rondje lopen of fietsen door IJmuiden levert meestal wel weer een nieuw onderwerp op. Ik kom bijvoorbeeld graag op de kop van de haven, daar ontmoet ik veel mensen en doe ik weer inspiratie op voor een nieuw verhaal.’’

De koek is nog niet op

Stof tot schrijven heeft Erik voorlopig nog genoeg. In de computer houdt hij een lijst bij van thema’s waaraan hij nog aandacht wil besteden. Die lijst telt momenteel zo’n dertig onderwerpen, waarvan sommige al enkele jaren vermeld staan. ,,Het Witte Theater, citymarketing, het visroken en de grenspalen, er zijn nog onderwerpen zat. Ik wil ook graag iets met urban legends gaan doen, misschien zelfs in samenwerking met Ingeborg Baumann. Niet over personen, maar over verhalen die de ronde doen, zoals over spoken op Forteiland en over gevonden afgehakte duimen.’’ In de rubriek Typisch IJmuiden heeft hij zich vrijwel altijd beperkt tot het weergeven van feiten, al neigt hij er soms wel naar om een beetje te prikkelen: ,,De editie over appartementencomplex DOK01 was meer een column, waarin ik dingen wat gechargeerd heb opgeschreven. Ik twijfelde wel of ik het zo zou inleveren, maar dat heb ik uiteindelijk wel gedaan en ik kreeg er leuke reacties op.’’ Slotvraag: wat mogen we in de volgende editie verwachten? ,,Waarschijnlijk over de Petrakerk, waar eind november de laatste kerkdienst wordt gehouden en die volgend jaar gesloopt gaat worden. Maar het zou zomaar toch een ander onderwerp kunnen worden waar ik deze week tegen aanloop…’’

Fotobijschrift: Erik Baalbergen op het strand bij IJmuiden. Foto: Joke Baalbergen