Santpoort/Haarlem – Afgelopen week werd in het stadhuis van Haarlem het boek ‘Bureau Smedestraat 9, knooppunt van Haarlems verzet in de Tweede Wereldoorlog’ gepresenteerd. De zogenoemde ‘Driehoek’ ontvangt de eerste exemplaren.

Santpoorter Guus Hartendorf beschrijft een aantal spraakmakende gebeurtenissen, waarin korpsleden van de Haarlemse politie een belangrijk aandeel hebben, door stevig gewapend verzet te bieden aan de Duitsers en hun handlangers. Gaandeweg de oorlog vormen zij de Politie-Knokploeg (PKP). De dienders hebben ook contact met hun collega’s uit Velsen en Bloemendaal om in voorkomende gevallen illegale zaken op elkaar af te stemmen.

Familie Ten Boom

Als op 28 februari 1944 de Sicherheitsdienst, onder wie de beruchte Fake Krist, een inval doet in de horlogerie van de familie Ten Boom, zien zes onderduikers kans de geheime schuilplaats in het pand te bereiken. De SD arresteert daar die dag 21 mensen en blijven de horlogerie bewaken. Na drie dagen zien agenten Jan Overzet en Theo Ederveen van de PKP toch gelegenheid de zes uit hun schuilplaats te bevrijden.

Genoemde Fake Krist komt datzelfde jaar om het leven bij een aanslag op de Westergracht, uitgevoerd door Gommert Krijger en Jan Overzet. Rechercheur Henk Spee weet door het vervalsen van het proces-verbaal te voorkomen dat de nabijgelegen basiliek St.-Bavo door de Duitsers wordt opgeblazen.

Politieverzet in Haarlem

Guus Hartendorf: ,,In 1994 verscheen mijn boek ‘Politieverzet in Haarlem’ met daarin aandacht voor de SD-inval bij Ten Boom en de aanslag op Krist. Beide zaken zijn nu tachtig jaar geleden en dat leek een goed moment om het boek, waar nog steeds vraag naar is, in een aangepaste versie uit te brengen, aangevuld met diverse wetenswaardigheden. Er is de afgelopen tachtig jaar vooral veel aandacht besteed aan foute elementen binnen overheidsdiensten, maar er waren ook een heleboel ambtenaren die zich met kracht verzetten tegen de bezetters.”

Schapenduinen

In het boek staat ook iets over een verzetsgroep Schapenduinen in Bloemendaal van de familie Bierens de Haan. Zoon Kees wordt in maart 1945 bij een verzetsactie opgepakt en ingesloten in het Huis van Bewaring. Hij weet veel van de illegaliteit in Kennemerland, waarop de PKP in actie komt om hem te bevrijden. Met een goed ‘aanvalsplan’ en het omleggen van telefoonlijnen tussen de gevangenis en de Ortskommandantur weet het verzet op geraffineerde wijze Bierens de Haan te bevrijden. ‘Bureau Smedestraat 9’ is in de boekhandel te koop voor € 18,50. Uitgegeven door Stichting Corrie ten Boomhuis, 196 pagina’s, ISBN 978-90-76143-16-3.

Peter en Noene van den Berg. Foto: aangeleverd Guus Hartendorf