Santpoort-Noord – Afgelopen week verscheen het boek van Hugo Verkley (1985) met als titel: Het Roer Om. In het boek de verhalen van tien Nederlanders die een radicale carrièrestap hebben gemaakt en die vertellen hóe je dat dan doet. Een van die mensen die hun leven en loopbaan drastisch veranderden is Jos Kors (1964) van Korenmolen de Zandhaas aan de Wüstelaan, een levendig, heel populair en eigentijds bedrijf in een traditionele setting. Een toonbeeld van duurzaam produceren ook, dat helemaal past in deze tijd van bewust leven. Jos Kors is een ouderwets ambachtelijk molenaar en daarmee eigenlijk een voorloper. Maar dat is hij niet altijd geweest want hij startte zijn loopbaan als boekdrukker. Ook een ambacht, maar in een totaal andere richting. In het boek van Verkley en in dit artikel vertelt hij hoe dat allemaal is gegaan en ook hoe het verder zal gaan met De Zandhaas.
Door Ingeborg Baumann
Een citaat uit het heel fijn leesbare boek Het Roer Om: ,,Hoewel het niet makkelijk was om de molen van de grond te krijgen en Jos er ooit serieus aan dacht om te stoppen, heeft hij geen spijt van zijn keuze om het molenaarsavontuur aan te gaan. ,,Als je van tevoren weet hoe alles gaat en welke hobbels je tegenkomt, dan doe je niets meer. Voor mij is geld nooit een leidraad geweest. Als je veel geld wil verdienen, moet je niet zoiets doen als wat ik heb gedaan. Ook moet je niet te veel naar anderen luisteren. Mensen zeiden dat het me nooit ging lukken om de molen weer actief te krijgen en dat ik er niet van kon leven, maar het is me toch maar mooi gelukt. Ik had dit als doel voor ogen en ben ervoor gegaan. Ja, daar ben ik hartstikke trots op en blij mee. Dankzij de hulp van vele anderen. Je moet vooral doen waar je zelf zin in hebt. Dat heb ik ook gedaan en daar heb ik nooit spijt van gehad.’’
Statisch monument
Voordat Jos, en zijn vrouw Winnifred natuurlijk want zonder steun kom je niet ver, De Zandhaas letterlijk tot leven bracht was het een zogenaamd statisch monument. Jos vertelt: ,,Dat was de tendens toen, molens hadden geen functie meer, waren niet meer noodzakelijk voor boeren en bakkers, dat alles was in de jaren ’50 weggevallen. Maar het leek me geweldig om naast mijn werk als graficus op zaterdagen als vrijwillig molenaar aan de slag te gaan. Ik haalde mijn diploma als hobby molenaar als 25 jarig jochie. En toen ik eenmaal wist hoe alles werkte en ik bij een paar molens ervaring op had gedaan zocht ik contact met de gemeente Velsen. Die waren niet enthousiast en wilden alleen praten met een stichting of vereniging. Samen met een vriend richtte ik dus een stichting op en we verzamelden 100 handtekeningen. En tóen zei de ambtenaar: ‘Het gaat je een miljoen guldens kosten om de molen te restaureren.’ We stonden dus gauw weer buiten want dat hadden we niet.’’ Maar in 1991 kreeg Jos dan toch de sleutel van de molen. En nu staan de mensen vaak buiten te wachten om de ambachtelijke producten te kopen en is De Zandhaas de trots en glorie van Velsen.
Net van de steen
Vandaag geeft Jos net een grote papieren zak met meel aan een dame mee. ,,Het is nog warm hoor, het komt net van de steen af!’’, waarschuwt hij. Het is een komen en gaan in de oergezellige molen. ,,Ik denk wel dat het allemaal is gelukt omdat mijn roots hier in Velsen liggen en ik mijn relaties hier heb. We zijn geholpen door veel mensen anders waren we nooit zo ver gekomen.’’ Winnifred komt even wat halen en antwoordt op de vraag of ze het wel een goed plan vond toentertijd om het roer zo drastisch om te gooien: ,,Het begon met alleen de zaterdagmiddagen en we hadden allebei een baan. Maar ja, je groeit er langzaam in, door de vraag van de mensen is het aanbod ook gegroeid.’’ Wat meehielp was dat eind jaren ’90 de broodbakmachine een hype werd. Daarvoor moest brood vooral luchtig, hoog en veerbaar zijn. Het King Corn brood dus, waarvan toch veel mensen maag- en darmklachten kregen. Dus de volgende trend was het speltbrood. En nu? Jos zegt: ,,Vroeger waren het de beetje alternatieve mensen die onze producten kochten. Die mensen die we vroeger het ‘geitenwollensokkentype’ noemden. Dat is drastisch veranderd, er zijn veel meer mensen die dicht bij de basis willen blijven en duurzame en eerlijke, ambachtelijke producten kopen. Ook mensen met een andere culturele achtergrond, die willen ruiken, voelen en proeven. En we voegen niets toe en halen nergens wat uit, het is puur biologisch. De markt gaat op en neer en we hebben maar één malende steen dus we moeten keuzes maken. En ja, als de wind het af laat weten hebben we nog een probleem.’’
Dit is wat ik wil
,,Het is veel en hard werken voor weinig geld, je moet er wel feeling mee hebben. De eerste tien jaar heb ik niets verdiend en alles weer geïnvesteerd in de molen. En nu vind ik dat ik best trots mag zijn, ik heb het mooiste bedrijf in Nederland op dit gebied. Maarten Bosland, een lid van het team van De Zandhaas komt even wat vragen. Een jonge jongen van 22 jaar die ook een doel heeft; molenaar zijn. Maarten is een heel gewone leuke knul, niets geen hipsterachtig type. ,,Als kleine jongen wilde ik al hier werken, dit is gewoon wat ik wil.’’ Het voortbestaan van De Zandhaas lijkt door het leuke team mensen gewaarborgd. De Zandhaas blijkt in deze tijd een voorloper. Ouderwets en ambachtelijk. Maar heel erg passend in het nu. Ook de andere verhalen in ‘Het Roer Om’ zijn inspirerend en het boek staat vol met tips die erop neerkomen dat je je kansen moet pakken als je hart er een sprongetje van maakt.
www.hugoverkley.nl , vesper.vrijeboeken.com/book/9789083186627-het-roer-om.
Foto:
Een foto van Jos Koks in het boek ‘Het Roer Om’ van Hugo Verkley.
Foto: Mark Wijsman