Regio – Zondag 14 mei worden alle moeders weer in het zonnetje gezet op Moederdag. Moederdag is de jaarlijkse ode aan het moederschap. Hoe is deze dag echter eigenlijk ontstaan?

Door Bart Jonker 

Veel beschavingen kennen een moedercultus

Voor het ontstaan van Moederdag dien je diep te graven in de geschiedenis. Opvallend is dat veel beschavingen wereldwijd een geschiedenis van moederverering of moedercultus kennen. De moeder wordt in het algemeen gezien als een symbool van bescherming en vruchtbaarheid. Moederverering en de moedercultus vonden reeds in de oudheid plaats. Cybele, of Rhea, was in de Griekse mythologie de moeder der goden en werd in rituele ceremonies vereerd. Voor de katholieken staat Maria, de moeder van Jezus al eeuwenlang symbool voor moederverering. Maria wordt traditioneel gezien als de moeder der moeders. In katholieke regionen als Zuid-Europa wordt zij vooral jaarlijks geëerd op de feestdag Maria Hemelvaart op 15 augustus. Groot-Brittannië had haar eigen Mothering Sunday, een christelijke feestdag op de vierde zondag tijdens de vastentijd in aanloop naar Pasen. Hieruit is de Britse Moederdag ontstaan. Vanaf 1644 werd deze gevierd zonder een religieuze achtergrond. Moederdag wordt in Groot-Brittannië nog steeds op de vierde zondag van de vastenperiode gevierd. 

Moderne Moederdag

Moederdag komt in de Verenigde Staten pas op in de tweede helft van de 19de eeuw, waar rechter Julia Ward Howe uit Philadelphia in 1870 een grote publiciteitscampagne ontketent voor Moederdag. Beweegredenen voor deze dag was dat deze dag in het teken moest staan van pacifisme en ontwapening door vrouwen. De dag werd pas een succes in 1908 door Anna Maria Jarvis, die de dag introduceerde als een dag van waardering voor moeders. Dat is vandaag de dag nog immer de betekenis van Moederdag.

In Nederland en België vindt de huidige Moederdag plaats op de tweede zondag van mei. In 1916 kwam Moederdag op initiatief van het Leger des Heils overwaaien naar Nederland, die pas in 1924 aansloeg. Dit nadat de Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde deze dag onder de aandacht bracht met campagnes om de bloemenverkoop in Nederland te promoten. Daarom is een boeket bloemen tot op heden nog het populairste Moederdaggeschenk gebleven. Binnen het Bisdom van Antwerpen wordt sinds 1913 Moederdag, of in het Vlaams ‘Moederkesdag’ gevierd op 15 augustus, dus op Maria Hemelvaart.  

In Frankrijk wordt Moederdag op de laatste zondag van mei gevierd. Tenzij Pinksteren op die dag valt, dan vindt Moederdag op de eerste zondag in juni plaats. Spanje viert ‘El día de la Madre’ de eerste zondag in mei. Zo zie je dat Moederdag wereldwijd andere data kent. 

Bron: onder meer Wikipedia. Foto: Bigstock.