Meester Serné was 41 jaar leerkracht in IJmuiden op de Marnixschool. De naam van deze school veranderde later in Het Kompas. Hij deelt zijn belevenissen en herinneringen regelmatig met ons in een column. Deze keer: verrassende reacties op ‘het bord van Polybios’

In de vorige column schreef ik over de Griek Polybios die in 200 v.Chr. een bord ontwikkelde waarmee letters in cijfers omgezet konden worden. Het begin van codetaal. Een soort wiskunde.

Na publicatie van deze herinnering in de Jutter, kreeg ik diverse reacties van oud-leerlingen, waaronder mensen die wiskunde hebben gestudeerd. Ook van mensen die al jaren leraar wiskunde in het voortgezet onderwijs zijn of zijn geweest. Tevens van mensen die ik niet ken, maar die via via wisten, wie ik was. Allen vertelden dat ze tijdens hun wiskundestudie kennis hadden genomen van dit bord, het principe van het omzetten van letters en woorden in cijfers, waardoor een codetaal ontstaat.

Bij enkelen zette dit principe zich voort in de huiselijke kring. Bijvoorbeeld bij  de voorbereidingen voor pakjesavond met Sinterklaas, maakten ze als kind, eerst gedichten in het Nederlands, voor hun ouders, opa’s en oma’s en andere aanwezigen op die avond en  vertaalden die vervolgens in cijfers en bevestigden dit gedicht in code op het pakje. De ontvangers moesten eerst de cijfers weer ontcijferen met behulp van het bord van Polybios en mochten toen hun pakje pas uitpakken. In sommige families werd het een traditie.

Toen die kinderen zelf kinderen kregen en die wat ouder werden, zette deze traditie zich voort. Ook hún kinderen kregen met pakjesavond een pakje met een gecodeerd gedicht. Er zijn zelfs al kleinkinderen die hier nu mee geplaagd worden. Opvallend detail is, dat vaak vaders dit deden.

Ik was enorm verrast door deze reacties.

Toen ik in mijn beginjaren, als onderdeel van een thema ‘Het ontstaan van wiskunde in Griekenland’, deze lessen over het bord van Polybios gaf, heb ik mij nooit gerealiseerd welke gevolgen dit bord kon hebben in de huiselijke situatie met Sinterklaas. Niet alleen het Sinterklaasgedicht moest gecodeerd worden. Een leerling (nu 60 er) uit die tijd meldde mij dat ook de menukaart voor het kerstdiner werd vertaald in code en eerst ontcijferd moest worden alvorens te kunnen eten. Onvoorstelbaar dat zelfs de menukaart voor het kerstdiner in code bij sommige gezinnen op tafel ligt.

Dat alles vernam ik bij de supermarkten in de Zeewijkpassage, in de Vomar, op de Lange Nieuwstraat, in de bus naar Haarlem, bij Staal of per mail en Whatsapp. Nogmaals; ik heb mij deze gevolgen van mijn lessen nooit gerealiseerd. Het geeft een goed gevoel, dat ik als leerkracht iets heb bijgedragen.

Fijne Feestdagen.

                                             

21 45 33 15          Fijne

21 15 15 43 44     Feest

14 11 22 15 33     Dagen