IJmuiden – Sinds kort wordt op donderdagavond door teams van drie personen basketbal gespeeld. Onder leiding van Bas Rozendaal, oud-international en medaillewinnaar op een wereldkampioenschap in de 3×3-variant van deze sport, wordt een mooi jongerenproject uitgerold, waarin het sociale en maatschappelijke aspect centraal staat, met de sport als middel. Elders in Nederland is het werk van Stichting 3×3 Unites al een succes, Bas werkt er nu hard aan om, met zijn team, dat succes in zijn eigen geboorteplaats IJmuiden te evenaren.

Door Raimond Bos

Het sporten werd Bas Rozendaal (1986) eigenlijk met de paplepel ingegoten. Het grootste deel van zijn jeugd bracht hij door in sporthal IJmuiden Oost en op de voetbalvelden van RKVV Velsen. Hoewel hij aanvankelijk ook voetbalde en nog een jaar aan volleybal deed, bleek hij zich uiteindelijk bij basketbal het meest thuis te voelen. Zijn imposante lengte – Bas meet 2,12 meter! – kwam hem daarbij natuurlijk goed van pas. Dat hij letterlijk altijd boven iedereen uitsteekt, heeft hij altijd als positief ervaren. Het zorgde er bijvoorbeeld voor dat hij nooit moeite had om met iemand een gesprek aan te knopen, omdat de ander dat meestal vanzelf al deed. Vanuit de plaatselijke basketbalvereniging VBC Akrides stapte Bas over naar een club in Leiden. Inmiddels gingen zijn schoolprestaties hard achteruit, omdat hij zich meer bezighield met de sociale kant van het leven dan met de studieboeken. Van de aanvankelijk zo voorbeeldige leerling op het gymnasium gleed hij af naar een zittenblijver, maar voor het basketbal zette hij zich intussen onverminderd in. Uiteindelijk besloot hij zelfs om naar de Verenigde Staten te verhuizen en daar te gaan spelen en intussen te studeren. Het avontuur viel tegen en duurde niet heel lang. Terug in Nederland kwam Bas al vrij snel in aanraking met 3×3 basketbal. Hierover zegt hij: ,,3×3 is een hele belangrijke ontwikkelingstool voor mij geweest. Ik mocht mezelf zijn, uitvinden wat voor speler ik was, maar het heeft me ook in mijn persoonlijke leven en ontwikkeling verder geholpen. Op het moment dat wij de zilveren medaille op het WK wonnen, zat ik al een tijdje niet lekker in mijn vel. Ik accepteerde de situatie, omdat ik mezelf niet veel meer waard vond dan dat. Door 3×3 ben ik gaan inzien dat ik ergens de controle over kon pakken en een verbeterproces kon inzetten. Dat proces leidde ertoe dat ik van de bank af kwam om dingen te gaan doen met mijn leven die ik leuk vond en dus nieuwe kansen kon gaan pakken. Die nieuwe kansen kwamen in de vorm van 3×3 Unites. Het verhaal en het doel spraken me enorm aan, dus ben ik aangehaakt!’’

Opleiden tot rolmodel

Het verhaal waarop Bas doelt is het ondersteunen van jongeren die hun dromen willen najagen. De organisatie, opgericht in 2016, heeft een leader-programma ontwikkeld waarin jongeren bepaalde levensvaardigheden kunnen ontwikkelen. De 3×3-spelvorm van het basketbal wordt als middel gebruikt om de jongeren zelf hun eigen ambities te laten vaststellen en na te streven onder de vleugels van de stichting. De jongeren krijgen de ruimte om activiteiten te ontwikkelen binnen hun eigen community. Daarnaast bestaat ook de mogelijkheid om ze, binnen de eigen stichting of bij partners van de organisatie, aan een baan te helpen. Wereldwijd zijn intussen al honderden jongeren op deze manier opgeleid en tienduizenden jongeren bereikt. In IJmuiden draait het project sinds kort op basis van een financiering vanuit het Lokale Sportakkoord. Bas: ,,In acht weken tijd leiden we acht leaders op tot een rolmodel. Deze acht jongeren verzamelen zelf een community om zich heen, die bestaat uit basketballers maar ook uit andere wijkbewoners. Ze spreken bijvoorbeeld jongeren aan als ze toevallig langslopen en nodigen ze uit om deel te nemen.‘’ Het concept van 3×3 Unites is gebaseerd op de filosofie van het positief coachen. Bovendien is het geen gewone sporttraining, maar maken Bas en zijn collega’s er echt iets bijzonders van. ,,Je kunt wel tegenover elkaar gaan staan en elkaar de bal toegooien als trainingsvorm, maar dat is heel saai. Dan leer je er niets van. Een andere optie is om de bal steeds iets harder naar de ander te gooien, tot het zo hard is dat iemand hem bijna niet meer kan vangen. Zo leer je niet alleen de bal te gooien of vangen, maar ook hoe je een betere teamgenoot wordt. Uit sport kun je juist veel persoonlijke lessen halen, die de sport overstijgen en terugkomen in andere facetten van het leven. Het is juist onze bedoeling om iemand ook op een ander vlak bepaalde vaardigheden aan te leren. ’’

Diploma voor leaders

Over het concept van 3×3 Unites is goed nagedacht. Zonder dat ze het doorhebben, leren de jongeren allerlei vaardigheden die ze in hun verdere leven goed van pas zullen komen. Tegelijkertijd krijgen ze de sport basketbal beter onder de knie, zonder echt met het spel bezig te zijn. Een wonderlijke conclusie, die misschien wel het geheim is voor het succes van de organisatie. Bas licht toe: ,,Risico’s nemen is een vaardigheid in het leven. Maar een risico is iets anders dan een gok. Als ik een risico neem, ga ik berekenend te werk, maar als ik gok, dan probeer ik iets blind.’’ Hij komt nogmaals terug op het voorbeeld van de jongeren die een bal naar elkaar overgooien. ,,Wat gebeurt er als ik daar tussendoor ga lopen? Dan moeten ze het gooien aanpassen. Zo ontwikkelen ze een betere passtechniek en een betere vangtechniek.’’ De keuze voor het 3×3-spel is heel bewust gemaakt. ,,Bij het normale basketbalspel zie je vaak dat twee spelers in een team de baas zijn, hier is daarvan geen sprake. Met drie man heb je elkaar allemaal nodig, de spelers kunnen niet zonder elkaar. We zijn in 2016 in Amsterdam-Zuidoost begonnen met de eerste trainingen, nu geven we ze overal.’’ De financiering van het Lokaal Sportakkoord maakte het mogelijk om, in samenwerking met de lokale club VBC Akrides, ook in IJmuiden van start te kunnen gaan. Daarmee ging een grote wens van Bas in vervulling. Inmiddels is duidelijk dat het project ook in het najaar door zal kunnen draaien, want vanuit het Preventieakkoord komt geld beschikbaar om een indoorversie van deze trainingen te gaan verzorgen. De acht jongeren, die tot leader opgeleid worden, krijgen aan het einde van het traject een diploma. ,,Dan kan ik ze daarna ook inzetten als begeleider van evenementen, zelfs internationaal. Of ze kunnen voor onze stichting andere dingen gaan verzorgen, zoals de sociale media of de schoollessen. We hebben binnen de stichting bijvoorbeeld een leader uit Heerenveen nu fulltime in dienst.’’

‘De betere kant van mezelf’

Als we een trainingsbijeenkomst op donderdagavond bezoeken, ontmoeten we Ludo (13) uit Velserbroek. Hij is deze avond voor het eerst bij de training aanwezig en vertelt: ,,Twee vrienden van mij uit groep 8 speelden al basketbal. Eén van hen heeft mij een keer meegenomen. Nu speel ik bij Akrides in het team O14. Ik zit ook in een groepsapp en daarin had iemand deze training gezet. Het leek me leuk, dus ben ik vandaag langsgekomen. Ik denk dat ik hier wel vaker zal komen.’’ Eén van de acht leaders in opleiding is de 16-jarige Jord uit Santpoort-Noord. Hij speelt al zo’n acht jaar basketbal bij Akrides en werd door Bas Rozendaal benaderd voor het project van 3×3 Unites. Jord: ,,Toen hij me vroeg, dacht ik ‘Dat is altijd handig’ en er zaten ook al een paar gasten bij die ik kende. Het leek me leuk om er een mooie tijd van te maken. Intussen begin ik het steeds leuker te vinden. Mijn doel is me bewuster te zijn van hoe ik een voorbeeld kan zijn voor iemand die ik niet ken. Ik wil de betere kant van mezelf laten zien.’’ 

Dan roept Bas de aanwezigen bij elkaar. De training zit erop voor deze donderdag en ieder gaat weer zijn eigen weg. Zelf zal Bas zich naar huis spoeden, om de verrichtingen van het Nederlands team 3×3 basketbal te volgen. In 2017 slaagde dat team erin een zilveren medaille te veroveren tijdens het wereldkampioenschap in Frankrijk. Nu waren alle pijlen gericht op het halen van de Olympische Spelen in Japan. Die missie is geslaagd, want de heren hebben zich inmiddels verzekerd van deelname aan het evenement. Jongeren in de gemeente Velsen, die zich willen verzekeren van deelname aan het 3×3-programma om leader te worden, kunnen voor meer informatie op www.3x3unites.com terecht.