Driehuis – Ze dirigeert niet; ze staat te swingen. Haar armen maken korte, heldere gebaren. Haar vingers geven het ritme door alsof ze vonken afvuurt, haar stem klinkt steeds zacht als ze het koor aanwijzingen geeft. Ze tilt op, stuurt bij, trekt aan. De zangers en zangeressen reageren als één lichaam. De aandacht is gefocust. Ik zie lachende, vrolijke blikken die Eline geconcentreerd blijven volgen.

Tekst en foto’s: Frits Rijperman

We hebben afgesproken dat ik langskom tijdens een koorrepetitie, want Eline van der Wel moet je niet alleen maar spreken. Je moet haar zien bewegen, horen ademen, voelen, stromen. Voor mijn serie Muzikale helden van de IJmond, over dirigenten die onze regio laten zingen en bruisen, meld ik me bij muziekschool Koel, genoemd naar eigenaren Koen en Eline, gevestigd in het voormalige Jan Campert schoolgebouw in Driehuis.

Bij binnenkomst spoelt de muziek als een warme golf over me heen. In de grote theaterruimte staat een ruime kring van ongeveer veertig zangers, jong en oud door elkaar. Ik sluit aan en zing onbewust al mee met een ABBA-lied. ,,Waar is Eline eigenlijk?” vraag ik. Een hand wijst naar voren, maar ik zie niemand. Tot ik haar ontdek: half verscholen achter het keyboard, gebogen over de knoppen.

Dan komt het moment. Eline richt zich op, alsof iemand een schakelaar omzet. In één beweging staat ze recht en neemt haar positie in. Ze kijkt, ademt, en dan begint ze.

Een geluidsband klinkt strak en helder, waardoor de groep moeiteloos in de maat en zuiver blijft. I’m a Believer van The Monkees krijgt onder haar handen een frisse, bijna nieuwe lading. Na afloop gaan we zitten. Eline straalt nog na van de repetitie.

Ongewoon mooi beeld

Als ik haar zo bezig zie, denk ik aan hoe ongewoon dit beeld ooit was. Eeuwenlang bleven vrouwelijke dirigenten in de muziek vrijwel onzichtbaar. De bok werd vooral bezet door mannen, alsof muzikaal leiderschap per definitie mannelijk was. Sinds de jaren negentig veranderde dat beeld, langzaam maar overtuigend. Vrouwen pakten de baton, leidden koren en orkesten, en bewijzen nu dat visie, vakmanschap en artistieke helderheid niet aan gender gebonden zijn. En midden in deze regio staat een van die krachtige voorbeelden: Eline van der Wel.

Energiebom

,,Ik ben een energiebom,” zegt ze met een lach. ,,Ik zie mezelf niet zozeer als dirigent, maar als leider. Ik had wel eerder willen beginnen met zingen, maar kwam er pas mee in aanraking op de middelbare school, in die tijd heb ik ook vijf jaar bij kinderkoor De Jonge Stem gespeeld. Daarna ging ik naar het Conservatorium en speelde na het behalen van mijn diploma tien jaar in grote musicals zoals bij Joop van den Ende. In Ciske de Rat en Suske en Wiske speelde ik de vrouwelijke hoofdrol.”

Ze vertelt over het Koel Koor, dat alweer vijf jaar bestaat en meerdere keren per jaar optreedt. ,,Ik stel nieuwe nummers eerst voor aan de groep. Veel pop, uptempo en gevoelige songs. Ik denk altijd vanuit wat haalbaar is en maak de arrangementen zelf. Ook maak ik dan gelijk meezingbestanden per stemgroep en stuur die rond na het instuderen in de les, zodat iedereen thuis kan oefenen. Het is een echt gezamenlijk proces.”

Wanneer ik naar haar grote voorbeeld vraag, denkt ze even na. ,,Barbra Streisand,” zegt ze dan. ,,Haar stem, haar kracht, haar spel. En ook haar uitstraling. Ik herkende iets in haar. Ze liet zien dat schoonheid zit in karakter, in eigenheid.”

Op de vraag naar haar ambities komt direct vuur in haar stem. ,,De amateurcultuur in deze regio versterken. Die is hier zo levendig. Je ziet kinderen, volwassenen; mensen van hier, maar ook bijvoorbeeld vluchtelingen die net zijn aangekomen en meteen trompetles kunnen krijgen. En als vervolgens een moeder met een kind komt luisteren, dan weet je dat er iets wezenlijks gebeurt. Lesgeven aan mensen is waardevol. De betrokkenheid en kunde waarmee docenten dat hier doen, raakt me. Ik wil een regio waar cultuur bruist.”

Zo staat Eline nu zelf in het licht dat ze ooit op het podium voelde. Alleen houdt ze het niet voor zichzelf. Ze deelt het. Met ruim veertig zingende mensen in het Koel Koor.

Eline kijkt, ademt en dan begint ze. Foto: Frits Rijperman