Velserbroek – Nederland telt ongeveer zevenhonderd Repair Cafés, plekken waar vrijwilligers zich inzetten om defecte huishoudelijke apparaten te repareren, zodat ze langer mee kunnen. Het eerste Repair Café opende in 2009 de deuren in Amsterdam-West, wereldwijd zijn er inmiddels ruim 3.800 van. Ook in wijkcentrum De Hofstede is op maandelijkse basis een Repair Café actief. Dit wordt georganiseerd door Polderstroom, het ontmoetingscentrum voor mensen met een haperend ,brein. We keken een middagje mee over de schouders van de vrijwilligers om te zien hoe het er hier aan toe gaat.

Door Raimond Bos

Als het Repair Café om 14.15 uur officieel de deuren opent, zitten de eerste bezoekers al aan een tafel hun beurt af te wachten. De tafels van de ontmoetingsruimte zijn aan elkaar geschoven, erop liggen een spanningsmeter, een soldeerbout, een vergrootglas en diverse schroevendraaiers en tangetjes. Op een stoel achter in de ruimte houdt hondje Kyra, een Parson Russell-terriër van bijna 16 jaar oud, trouw de wacht. Hij is meegenomen door één van de tien vrijwilligers die klaarstaan om reparaties uit te voeren. Drie van hen zijn dames die handig zijn met naald, draad en naaimachine. Ze korten kledingstukken in, zetten loszittend elastiek weer vast en naaien knopen aan. Een ritssluiting vervangen doen ze echter niet: ,,Dat duurt veel te lang.’’ Zeven mannen houden zich bezig met uiteenlopende reparaties van wat de bezoekers zoal meebrengen.

Huisregels

Bij de ingang zit Corrie, zij heet de bezoekers welkom en laat ze een formuliertje invullen. Daarop wordt aangegeven wat er gerepareerd moet worden. Elke bezoeker moet zich ook akkoord verklaren met de huisregels. Eén van die regels is dat je het kapotte apparaat weer mee naar huis neemt, ook als het niet te repareren valt. Coördinator Jolanda loopt in het rond om alles in goede banen te leiden en de aanwezigen van koffie en thee te voorzien. Niet alleen het repareren van spullen, maar ook het sociale aspect speelt in het Repair Café een grote rol. ,,Ik denk dat sommige vaste bezoekers bewust op zoek gaan naar iets kleins om te laten repareren, omdat ze hier graag komen voor de gezelligheid,’’ lacht Jolanda. Als voorbeelden noemt ze het vervangen van een batterijtje, het aannaaien van een knop of het herstellen van een los schakeltje van een ketting. Corrie bevestigt dat het sociale aspect voor veel bezoekers een belangrijke rol speelt: ,,Soms hoor ik mensen zeggen: u bent vandaag de eerste die ik zie.’’

Klokkenmaker

Bijzonder trots is men in Velserbroek op het feit dat sinds kort ook klokkenmaker André is toegetreden tot het team. Het blijkt voor hem een uit de hand gelopen hobby te zijn. ,,Mijn broer was vijftig jaar horlogemaker, maar zelf was ik buschauffeur. Ik werkte voor NZH en later voor Connexxion, maar via mijn broer kwam ik in aanraking met het repareren van uurwerken.’’ Deze middag krijgt hij bezoek van Marcel, die een klok mee heeft gebracht die al jaren niet meer loopt. ,,Deze klok is van mijn tante geweest, ik heb hem gekregen toen zij overleed, dus het is een klok meteen rijke historie. Hij staat nu al jaren op de schouw, maar ik herinner mij van vroeger dat er een hele mooie gong in zit. Het zou mooi zijn als de klok het weer gaat doen.’’ André pakt zijn gereedschap erbij en haalt het uurwerk uit de houten behuizing. Al snel ziet hij: hier heeft iemand aan gesleuteld die niet zo kundig was. ,,Kijk, dit zit scheef en daardoor zijn hier de asjes uit de gaten,’’ wijst hij. Hij vervolgt: ,,En hier horen vier moertjes te zitten, eentje op elke hoek. Maar er zitten er maar twee op, daardoor trekt alles scheef.’’ De remedie: alles loshalen en op de goede manier weer vastzetten, inclusief twee nieuwe moertjes.

Kringloopwinkel

Links van hem heeft vrijwilliger Frits zojuist bezoekster Yvonne blij gemaakt met goed nieuws over haar defecte radio/cd-speler van het merk Akai. De voeding blijkt defect te zijn, maar het apparaat zelf is verder in orde. ,,Ik kreeg het advies om bij een kringloopwinkel te gaan kijken voor een andere voeding. Ik vind dat ik heel goed ben geholpen!’’ Yvonne komt voor het eerst in het Repair Café, maar in De Hofstede is ze wel vaker te vinden: ,,Ik bridge hier elke week.’’ Frits, achterkleinkind van de in Velsen zeer bekende Pieter Vermeulen, naar wie het museum in Driehuis is vernoemd, kan gelijk door naar de volgende reparatie: een Philips airfryer die geen dienst meer wil doen. ,,Pas drie jaar oud’’, zegt de dame die hem ter reparatie aanbiedt. Ze is zichtbaar verbaasd over de omvang en professionele opzet van het Repair Café. ,,Ik had geen idee dat het zo groot was, ik dacht dat er misschien één mannetje zou zitten om dingen te repareren.’’ Van huis uit is Frits elektrotechnisch ingenieur en voormalig directeur van een technische school. ,,En zendamateur,’’ voegt hij eraan toe. ,,Alles wat met elektronica te maken heeft, heeft mijn volle aandacht.’’ Hij onderwerpt de airfryer aan een nadere inspectie. Een nadeel van veel moderne apparaten is dat ze niet gemaakt zijn om open te schroeven. Gaan ze kapot, dan kun je ze vaak niet meer goed herstellen. Ook over dit apparaat heeft Frits slecht nieuws te melden. ,,Dan moet hij maar naar de milieustraat,’’ concludeert de eigenaresse.

Herkenbaarheid

Vooral de wat oudere apparaten worden regelmatig ter reparatie aangeboden. Die zijn vaak gemakkelijker open te maken en onderdelen zijn eenvoudiger te vervangen. En er is nog iets: ,,Die apparaten zijn herkenbaar voor oudere mensen. Ze weten precies hoe ze werken, terwijl ze soms met de moderne apparaten niet goed weten hoe ze ermee moeten omgaan,’’ legt Jolanda uit. Computers, telefoons, fietsen, voor alles proberen de vrijwilligers een oplossing te zoeken. Terwijl aan de ene kant van de ruimte iemand de remmen van een rollator bijstelt, probeert vrijwilliger Marcel aan de andere kant een defecte schemerlamp weer aan de praat te krijgen. Het zit hem niet mee: ,,Het probleem zit in het houdertje van de lamp, daar kan ik niet bijkomen met de soldeerbout. Ik vind het heel vervelend voor u, maar het lukt niet,’’ laat hij aan buurtbewoner André, die de lamp meebracht, weten. André haalt zijn schouders op en zegt: ,,Maar u heeft het geweldig geprobeerd.’’ Al met al is Marcel, daarbij nog geholpen door collega-vrijwilliger Rob, zo’n anderhalf uur zoet geweest met de lamp.

Financiële bijdragen

Op de tafel bij de in- en uitgang van de ruimte staat een grote fles. Daarin laten bezoekers hun financiële bijdragen achter. Gebruikte onderdelen worden sowieso in rekening gebracht, maar los daarvan is het een goed gebruik om als bezoeker een gift te doen. ,,Vijf euro, is dat genoeg?,’’ vraagt een bezoekster terwijl ze zich gereedmaakt voor vertrek. Ze kan tevreden zijn, want haar melkopschuimer en haar elektrische zaagje doen het allebei weer prima. Van het gedoneerde geld worden gereedschappen en andere benodigdheden aangeschaft om het Repair Café goed te kunnen laten functioneren. De vrijwilligers krijgen zo nu en dan een etentje aangeboden en ontvangen een kerstpakket vanuit Zorgbalans. Per keer kunnen ongeveer twintig bezoekers worden geholpen. Het Repair Café in De Hofstede is op de laatste vrijdag van de maand geopend tussen 14.15 en 16.15 uur. De editie van december komt te vervangen, die valt op tweede kerstdag. De eerstvolgende gelegenheid is dus op 30 januari.

Klokkenmaker André (midden) met bezoeker Marcel en coördinator Jolanda. Foto: Bos Media Services