Regio – Voor de herdenkingsreis naar de Duitse stad Zöschen, die jaarlijks door Stichting Herdenking Deportaties 1944 wordt georganiseerd, hebben zich nog niet voldoende deelnemers aangemeld. In de omgeving van Zöschen waren een aantal Arbeiderziehungslagers (AEL) gevestigd die deel uitmaakten van het concentratiekamp Buchenwald. Daar werd het grootste gedeelte van de door de Duitsers opgepakte jongemannen ondergebracht en vanuit daar werden ze te werk gesteld in de petrochemische industrie. Al jaren bezoekt een groep mensen uit de IJmond de plaats in het oosten van Duitsland om een herdenkingsplechtigheid bij te wonen. Dit jaar is het tachtig jaar geleden dat de razzia in Velsen-Noord en Beverwijk plaatsvond.

Door Raimond Bos

Het was Beverwijker Cor Bart die zo’n vijftien jaar geleden de eerste busreis naar Zöschen organiseerde. Zijn oom was één van de jonge mannen die op 16 april 1944 opgepakt en weggevoerd werden tijdens de razzia in Beverwijk en Velsen-Noord. Hij zou het concentratiekamp niet overleven. Cor Bart besloot later om zich meer te gaan focussen op het in kaart brengen van zo veel mogelijk gegevens over de slachtoffers van de razzia. Mary Duinmeijer-Bos (haar vader overleefde kamp Zöschen wel, maar keerde getraumatiseerd terug) nam het stokje van hem over. De vijfdaagse busreis naar Zöschen wordt door nabestaanden van razziaslachtoffers zeer gewaardeerd, maar de belangstelling is dit jaar wat minder groot. ,,Dat komt ook omdat een aantal mensen op eigen gelegenheid naar Zöschen reist en er gelijk een vakantie aan vastknoopt’’, legt Mary uit. De teller bleef aanvankelijk staan op vijftien aanmeldingen, terwijl in de luxe touringcar plaats is voor vijftig reizigers. Mary wilde op dat moment de stekker uit het project trekken, bij zo’n gering aantal deelnemers de kosten te hoog worden. Voorzitter Horst Heydenreich van de organiserende stichting besloot om in plaats daarvan nog eens extra op de tamtam te slaan, in de hoop meer deelnemers te kunnen werven. Horst en zijn vrouw Lia runnen een pension in Wijk aan Zee en hebben ervaring met het organiseren van busreizen, onder meer naar kerstmarkten in Duitsland.

Aantrekkelijk programma

Inmiddels zijn er eenentwintig aanmeldingen, bovendien zegde ondernemer Dick Burger van BUKO Transport (zelf ook nabestaande van een razziaslachtoffer) een sponsorbijdrage toe. Ook BenN Groep en Bobach Service Nederland schieten de stichting financieel te hulp. De herdenkingsreis staat gepland van donderdag 9 tot en met maandag 13 mei dit jaar. Op zondag 12 mei is de herdenkingsbijeenkomst in Zöschen, voor de dagen ervoor heeft Mary een aantrekkelijk programma samengesteld, zoals ze dat al jaren doet. Zo staat op vrijdagochtend een bezichtiging van een chocoladefabriek in het schema en bestaat ook de mogelijkheid om een boottochtje te maken. Zowel Mary als Horst en Lia zijn ervan overtuigd dat meer mensen interesse hebben in deelname aan de herdenkingsreis: ,,Je ziet bij de plechtigheden op 4 mei ook mensen die zelf geen familieleden in de oorlog verloren hebben, maar het wel belangrijk vinden om de herdenkingen levend te houden. Die mensen zouden ook mee kunnen reizen naar Zöschen.’’ Ook mensen die gewoon even een aantal dagen op reis willen, zijn van harte welkom. Je bent als medereiziger immers niet verplicht om deel te nemen aan het voorbereide programma. De groep overnacht in een hotel in de stad Halle, op zo’n dertig kilometer van Zöschen. Wie dat wil, kan ook op eigen gelegenheid die stad gaan verkennen. ,,Maar die herdenking is heel mooi en waardevol, dus het is zeker aan te bevelen om die bij te wonen.’’ Wie belangstelling heeft voor deelname aan de herdenkingsreis, belt hiervoor met Lia Heydenreich (0251 374434).

Herdenkingsprogramma 16 april uitgebreid

Jaarlijks wordt bij het NS-station van Beverwijk de razzia herdacht. Dit is de plek waar op 16 april 1944 een groep van 486 jonge mannen werd weggevoerd. De burgemeesters van Beverwijk en Velsen wonen deze herdenking bij en leggen een krans. Ook Edda Schaaf, voorzitter van de Heimat- und Geschichtsverein Zöschen, reist voor deze gelegenheid af naar Beverwijk. Nieuw is dat tevens de burgemeesters Michael Bedla van Leuna (de gemeente waartoe Zöschen behoort) en Thomas Meckel van Neukieritzsch (een nabij gelegen gemeente waar zich ook een concentratiekamp bevond) aanwezig zullen zijn. Bovendien zullen kindcentrum De Wilgeroos uit Beverwijk en basisschool De Plataan uit Velsen-Noord dit jaar ook voor het eerst deelnemen aan het herdenkingsprogramma. Om die reden is ervoor gekozen om de plechtigheid een half uur eerder te laten beginnen, namelijk om 11.00 uur.

Archieffoto: burgemeester Frank Dales legt een krans bij het razziamonument. Foto: Bos Media Services