Wekelijks staan we in deze rubriek aan de hand van een foto stil bij een IJmuidens onderwerp naar aanleiding van de actualiteit, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze vierhonderdste aflevering aandacht voor de muziektent in Velserbeek.

Door Erik Baalbergen

Eeuwenlang is landgoed Velserbeek particulier bezit. De familie Van Tuyll van Serooskerken biedt als laatste bewoner in 1918 Velserbeek te koop aan. De gemeente Velsen doet een te laag bod en het landgoed wordt verkocht aan de ondernemers Alberts en Kluft uit Amsterdam die er een fabriek willen vestigen. Om aan kapitaal te komen, kappen zij bomen en verkopen het hout. Om het park van de ondergang te redden koopt de gemeente Velsen het park in 1924. Het westelijke deel van het park wordt opgeofferd voor de aanleg van een villawijk. De rest van het park wordt opengesteld als openbaar wandelpark.

Velserbeek wordt een drukke ontmoetingsplek. Niet alleen om te wandelen, maar ook om concerten en toneelvoorstellingen bij te wonen. In die jaren speelt het sociale leven zich vooral in en rond de eigen woonplaats af. Voorstellingen in muziektenten zijn daarbij populair. In IJmuiden is de muziektent op het centraal gelegen Willemsplein al jaren een bekende publiektrekker. In Velserbeek vinden er voorstellingen plaats op een onoverdekt plankier bij de theeschenker. In de kranten wordt dikwijls gemeld dat hier een behoorlijke muziektent ontbreekt. Bij de opening van het park geeft de burgemeester al aan dat er een muziektent in het wandelpark zal komen.

De gemeente Velsen vraagt de Nijverheidsschool aan de Kanaalstraat in IJmuiden een muziektent te ontwerpen en te bouwen. Leraar Bartels, ook bekend als architect uit Driehuis, ontwerpt een achthoekige muziektent in de Amsterdamse schoolstijl, met een opvallend ornament midden op het dak. Leerlingen van de hogere klassen van de Nijverheidsschool bouwen onder toezicht van leraar Van Roest de muziektent volgens het ontwerp. In juni 1926 wordt deze opgebouwd op een veldje achter de Nijverheidsschool. De constructie is uitneembaar en zal later in Velserbeek opnieuw opgebouwd worden. De gemeente moet nog bepalen waar de muziektent in Velserbeek komt.

Uiteindelijk valt de keuze op het Notenveld, tussen de theeschenkerij en het jeneverhuisje. In juli 1926 start de bouw van het voetstuk waarop de muziektent zal worden geplaatst. In augustus verrijst de muziektent op het voetstuk en wordt deze geschilderd. Het jaartal 1926 prijkt op de vier zijden van het dakornament. De gemeente wil de muziektent op Koninginnedag, 31 augustus, in gebruik nemen met een concert van diverse muziekverenigingen uit de gemeente. Helaas moeten de uitgenodigde muziekverenigingen bedanken omdat ze voor die feestdag al andere verplichtingen zijn aangegaan. Uiteindelijk wordt de muziektent op zaterdag 25 september ingewijd. Burgemeester Rijkens houdt een toespraak waarin hij de muziektent een “muzikale en zedelijke verheffing van de burgerij” noemt. Na een dankwoord van de directeur van de Nijverheidsschool aan de burgemeester volgt een concert van Harmonie ‘De Eendracht’ van de papierfabriek.

Mede door de voorstellingen in de muziektent is Velserbeek jarenlang een geliefde ontmoetingsplek en een broedplaats voor stelletjes. Helaas zijn veel muziektenten verdwenen, vooral omdat het onderhoud onbetaalbaar is geworden. De muziektent in Velserbeek is goed onderhouden en is een rijksmonument. In 2016 is de muziektent nog opgeknapt en helemaal opnieuw in de verf gezet.

Op de foto zien we twee exemplaren van de muziektent: op de achtergrond de vijfennegentigjarige muziektent en op de voorgrond een model. De muziektent heeft IJmuidenaar Hen Mossinkoff geïnspireerd om deze op schaal na te bouwen. In zijn werkbare leven was Hen metselaar en later voorman bij de ovenbouw van de Hoogovens. Grof werk, noemt hij het zelf. Ter compensatie ging hij zich op jonge leeftijd bezighouden met “fijn werk” in de vorm van modelbouw. Aanvankelijk zijn het bouwpakketten, zoals Formule-1 auto’s. Maar Hen is zich steeds meer gaan richten op het zelf creëren en bouwen, met hout als basis. Hen wandelt graag met de hond langs het kanaal of in Velserbeek, en waait regelmatig uit rond de havens, net als ik. Een idee voor een model of een ander bouwwerk zoals een nestkastje, ontstaat dikwijls tijdens een wandeling. Als “het kwartje eenmaal is gevallen”, werkt Hen het ontwerp tot in detail uit tussen de oren. Uiteindelijk bouwt hij het model met hout en andere materialen.

Het idee voor de muziektent is tussen de oren van Hen ontstaan en uitgewerkt naar aanleiding van een vraag van iemand van Velserbeek die onder de indruk was van het model van het Chinese theehuisje, dat Hen rond 2011 bouwde. Hen ging vervolgens aan de slag met hout, messing voor de regenpijpen, koperdraad voor het hekwerk en Ducttape als dakbedekking. Uiteraard wordt het schilderwerk niet overgeslagen. Een model is niet eerder af voordat de details, die Hen voor ogen heeft, erin zijn verwerkt. En de details van de muziektent zijn minutieus aanwezig! Ook de jaartallen op het dakornament. Als “dichterlijke vrijheid” prijkt aan een zijde het bouwjaar van het model, 2013. Hoewel het model eigenlijk bedoeld was voor Velserbeek, vond Hens vrouw Rina het zo mooi, dat het model, wederom het resultaat van typisch IJmuidense nijverheid, thuis een plekje heeft gekregen!

Foto:

Hen Mossinkoff toont het model met de echte muziektent op de achtergrond. Foto: Erik Baalbergen