Velsen – Terwijl de financiële gevolgen van de coronamaatregelen steeds meer zichtbaar worden en er onzekerheid heerst over de toekomst, ziet de gemeente zich genoodzaakt fors te bezuinigen om de begroting voor volgend jaar sluitend te krijgen. Als er nu geen maatregelen worden genomen, zou de gemeente volgend jaar 5,6 miljoen euro tekort komen. De grootste boosdoeners zijn de kosten voor de jeugdzorg en de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), waarvoor de gemeente veel dieper in de buidel moet tasten dan was begroot. Wethouder financiën Jeroen Verwoort verwacht dat iedereen in de gemeente het effect van de te nemen maatregelen volgend jaar gaat merken. Hij reageert: ,,Je kunt niet vijf miljoen bezuinigen zonder dat mensen er last van hebben.’’

Enkele jaren geleden werden door de Rijksoverheid een aantal taken binnen het zogenoemde sociale domein overgeheveld naar de gemeenten. Het gaat onder meer om de jeugdzorg en de uitvoering van maatregelen in het kader van de WMO. Die taken moesten echter voor minder geld worden gerealiseerd en juist dat is waar veel gemeenten nu mee worstelen. Verwoort: ,,De jeugdzorg en WMO hebben ons vorig jaar 6 miljoen euro meer gekost dan was begroot. Die overschrijding is meer dan fors.’’ Het lijkt erop dat aan die trend nog geen einde komt, want ook voor dit jaar staat de teller alleen al voor de jeugdzorg op een overschrijding van 2,7 miljoen euro. Gemeenten kregen vanuit het Rijk de opdracht om de jeugdzorg met aanzienlijk minder geld te regelen (op onderdelen loopt de korting op tot 25%), maar zien nauwelijks kans om die doelstelling te halen. ,,We zullen harde afspraken met onze leveranciers moeten maken. Het is duidelijk dat we niet meer alles kunnen doen wat we willen’’, aldus Verwoort. Bij de WMO speelt met name het invoeren van een abonnementsvorm een cruciale rol. Cliënten kunnen gebruik maken van bijvoorbeeld huishoudelijke hulp voor een vast laag bedrag in de maand, waardoor veel meer mensen van die mogelijkheid gebruik zijn gaan maken. Gemeenten ziet geen kans om die zorg kostendekkend te krijgen. Verwoort: ,,Er zijn zorgflats waar de inwoners bepaalde diensten via de WMO afnemen omdat dit goedkoper is.’’

Er zal dus op veel terreinen geld moeten worden ingeleverd om te voorkomen dat de gemeente Velsen volgend jaar in de rode cijfers zou belanden. Voor Jeroen Verwoort en zijn team een steeds zwaardere taak. ,,Ik ben sinds 2018 wethouder van financiën en sindsdien ben ik alleen maar aan het bezuinigen. Niemand gaat de politiek in om te bezuinigen. Maar ik heb in die tijd te maken gehad met miljoenen aan structurele kostenstijgingen, die niet gecompenseerd worden hogere inkomsten.’’ Voorlopig gloort er nog geen licht aan de horizon. De wethouder verwacht niet dat de Rijksoverheid op korte termijn zal bijspringen. ,,Pas het volgende kabinet gaat naar de gemeentefinanciën kijken. Ik geloof er niet meer in dat Den Haag ons komt redden. Maar je moet als gemeente je verantwoordelijkheid nemen, dus sommige dingen moeten soberder. Het vet moet eraf.’’ Het woord ‘versoberen’ komt zo vaak in de financiële stukken voor dat Verwoort het nauwelijks nog kan of wil horen, maar hij heeft geen andere keus. De weerstandsratio – een cijfer dat uitdrukt in hoeverre de gemeente financiële tegenvallers kan opvangen – moet omhoog. Die staat nu op 0,5 terwijl 1,0 vereist is. Met de voorgenomen bezuinigingen wordt die doelstelling behaald. De noodzaak tot bezuinigen leidt echter wel tot het maken van zware keuzes. ,,We willen geen onomkeerbare keuzes maken. Voorzieningen sluiten is niet de bedoeling.’’

Ook zegt Verwoort er alles aan te doen om een verhoging van de onroerende zaakbelasting (OZB) te voorkomen. Of hij die ambitie op de lange termijn kan waarmaken, zal de toekomst moeten uitwijzen. Immers, de financiële effecten van de coronacrisis zijn nu nog niet in de cijfers verwerkt en zullen er ongetwijfeld toe leiden dat de financiële nood in de komende jaren nog hoger wordt. Ruimte voor nieuwe investeringen is er eigenlijk niet. Toch wil het college extra geld vrijmaken voor het uitvoeren van het armoedebeleid. Ook in woningbouw wil men meer gaan investeren. Velsen staat op dat terrein voor een grote opgave. De woningmarkt staat al langere tijd onder druk en de verwachting is dat de grote vraag naar woningen nog wel even zal aanhouden. Verder moet ook het opnieuw inrichten van het Pontplein in IJmuiden gewoon doorgaan, maar ook daar zijn veel kosten mee gemoeid. De gemeenteraad zal zich daarom binnenkort moeten buigen over een omvangrijk pakket aan bezuinigingen en daarin keuzes moeten maken. Om ervoor te zorgen dat de kosten voor de jeugdzorg niet verder uit de hand lopen, adviseert het college om vooral in te zetten op preventie. ,,Daarmee kunnen we voorkomen dat jongeren in een zwaar en duur hulpverleningstraject terecht komen. We zien dat de vraag naar jeugdzorg toeneemt en dat de trajecten langer en zwaarder zijn. Er zijn gemeenten die volledig ten onder gaan aan de kosten voor de jeugdzorg.’’ (Bos Media Services, foto: Pixabay)