IJmuiden – De 75-jarige Theo Warmenhoven is laaggeletterd. Daar werkt hij keihard aan met hulp van het Taalhuis van de bibliotheek Velsen. Citaat uit een eerder interview met Theo: ,,Ik heb altijd zo mijn best gedaan, altijd zo hard gewerkt. Ik was bang dat mensen me gek zouden vinden, er was altijd schaamte. Maar nu word ik niet meer overgeslagen en mijn zelfvertrouwen is gegroeid. Ik wil dat laaggeletterd zijn erkend wordt, dat mensen weten dat er hulp is.’’ Theo is een heel stoere, mooie en sportieve vent. Dat werd ook opgemerkt door Leyden Academy, een kennisinstituut dat zich inzet om de kwaliteit van het leven van ouderen te verhogen en hij is voor het jaar 2022 het gezicht van dit instituut. En wát voor een gezicht! 

Door Ingeborg Baumann

Theo doet de deur open van zijn IJmuidense woning die helemaal, tot in de puntjes, is ingericht in Jordanese stijl. Compleet met roze lampenkappen, een glasplaat op de tafels en porseleinen beeldjes in de glimmende pronkkast. ,,Je moet ervan houden, mijn overleden vrouw kwam uit Amsterdam, het is een stijltje he?’’ 

Hij past wonderwel in deze kamer in al zijn stoerheid. Geen plekje op zijn lichaam is vrij van tatoeages, ze vertellen zijn verhaal. Een verhaal van vallen, opstaan, aanpassen, ongemakken, schaamte en keihard werken om zijn makke, hij kan nauwelijks lezen en schrijven hoewel het steeds beter gaat nu, te verhullen. De uitweg was sport. Theo loopt hard, doet aan wielrennen en heeft zijn passie voor boksen ook weer opgepakt. Elke dag staat hij om 4.00 op, kijkt even naar Hart van Nederland en gaat de deur uit om zijn rondje te joggen. ,,Als ik weet dat ik ’s middags geen tijd heb dan loop ik wat langer.’’ 

Theo is topfit en zijn mentale gesteldheid is prima. Hij is een heerlijke prater, heeft humor en is slim. En ijdel, hij ziet er uit om door een ringetje te halen. Een mooie man op een bijzondere manier, een echte IJmuidenaar. Recht door zee en eerlijk. 

Van het een in het ander gerold

,,Ik werd eerst opgemerkt door ABC, een vrijwilligersorganisatie van en voor laaggeletterden en zo kwam die Leyden Academy ook op mijn pad. Waarschijnlijk omdat ik boegbeeld ben van het Taalhuis. En dat ben ik met hart en ziel. Als ik anders in elkaar had gezeten was ik ondergesneeuwd in deze maatschappij, misschien had ik wel een fout pad gekozen. Ik heb mijn leven lang trucjes moeten gebruiken om te verbergen dat ik niet kan lezen en schrijven. Ik had me ook geen raad geweten, nog niet trouwens, zonder mijn dochters Caroline en Sheila. Ik ben ze zo dankbaar! Zeker nu, alles gaat digitaal.’’ 

Op tafel ligt een gloednieuwe IPhone die voortdurend piept en ratelt. ,,Ik word er gek van maar moest hem hebben voor de TV.  Wat een toestand maar als je het door hebt dan is het best leuk allemaal. Heb ik nou ook jouw nummer? Ik zie ervan komen dat ook auto’s afhankelijk worden van zo’n ding. Zo rol ik van het een in het ander. Die foto’s van Henk Aschman waar ik model voor ben ook. De mensen van Leyden Academy vinden dat ik goed in het leven sta en daarom hebben ze mij gevraagd om het gezicht van 2022 te zijn. Waar je allemaal niet in terecht komt!’’

‘Je kunt er wél beter tegen’

,,Je moet een beetje geluk hebben in je leven, mijn vrouw is op 63-jarige leeftijd gestorven aan darmkanker. Daar doe je niets aan. Ik vind het lekker om te trainen en te sporten, dat slaan op die zak in de sportschool ook, heerlijk! Maar iedereen moet voor zichzelf weten wat ze doen, ik kan niemand wat verplichten. Maar ik durf wel te zeggen dat ik niet was geworden wie ik nu ben als ik niet had gesport. Het is ook een gave, waar ik ook was of ben, ik kijk eerst of ik ergens kan joggen. Vroeger nam ik overal mijn racefiets mee naar toe. Ik voel me dan beter, ook in mijn hoofd. Maar het moet wel vanuit jezelf komen, ik kan een voorbeeld zijn maar ik kan niet sturen. Ik heb er zin in dus ik doe er wat voor, dat kan ik een ander niet aanpraten. Je hebt een ander leven maar dat heb ik ervoor over. Vroeger al. Dan was er wat en dan ging ik tóch sporten. Want ik dacht: ‘Ik kan het niet doen maar dat lost ook niets op. Maar je kunt er wel beter tegen.’ En dan legde mijn vrouw mijn sportkleren toch weer klaar. Ik drink heus wel een biertje af en toe maar dan voel ik aan mijn lichaam dat ik verkeerd bezig ben. Iedereen die zich het lazarus rookt en zuipt weet heus dat het niet goed is. Je moet bewegen leuk gaan vinden. De nadelen van niet bewegen en de voordelen van actief blijven, daar moet je zelf achter komen. Dat je er blij van wordt, dat je er beter tegen kan. En sport is ‘broederlijk’, je hebt een verhaal, je deelt wat. Je krijgt een gesprek. Al beweeg je maar één uur per dag, dan krijg je er al zo veel voor terug.’’

‘Je bent de pineut’

In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dat is 18% van alle mensen in Nederland. Dus ongeveer 1 op de 6 mensen. 

Theo zegt: ,,Daarom geef ik ook lezingen op scholen en in de bieb. Om jongeren te stimuleren de moed niet op te geven. Je bent de pineut in deze maatschappij als je laaggeletterd bent. Je komt van school af op je 16de en je moet de wereld in. Ga je niet redden in deze tijd. Ik heb het veertig jaar volgehouden maar dat kan bijna niet meer. En ik vind het leuk om verhalen te vertellen. Ik ben goed bezig toch? Ik hoop dat er een dag komt dat ik niets meer hoef te vragen aan mijn dochters.’’   

Foto’s: Leyden Academy, Henk Aschman