IJmuiden aan Zee – Met een eigen vaarvoertuig worden op deze zogenaamde Publieksdag in twee vaarten zo’n 20 vrijwilligers van Vereniging Forteiland IJmuiden om 9.00 uur en 9.15 uur overgezet vanaf de Kop van de Haven naar Forteiland IJmuiden. Het speciaal ontwikkelde vaartuig voert de naam ‘Fortwachter’ en kan maximaal 12 personen vervoeren, vandaar dat er twee vaarten nodig zijn.

Door Arita Immerzeel

Eenmaal op het eiland tussen de pieren wordt de vlag gehesen, koffie gezet en een uitgebreide briefing gehouden. Deze zondag zijn er weer genoeg nieuwtjes te melden. Maurice ambieert om ook vrijwilliger te worden bij de EHBO. Hij komt een dag meelopen met de geroutineerde Marco en Joop. Voorzitter Willem stelt hem aan de groep voor. Leo deelt zelfgemaakte lunchpakketten uit aan wie deze heeft aangevraagd. Er worden 135 betalende gasten verwacht, gids Daan zal een eigen groep daarvan rondleiden. De moeder van een gids is overleden, een vrijwilliger mist spullen, het weer wordt besproken. Paaseitjes en koeken gaan rond.

De eerste shift

Bij de steiger om 11 uur meert motorschip Koningin Emma aan en lost de eerste shift van drie. Eenmaal aan wal wordt een ieder opgevangen en wordt er naar de wensen geïnformeerd. Er zijn Engelssprekende bezoekers, die een Engelssprekende gids meekrijgen om het eiland te verkennen. Er zijn gezinnen met kinderen, die een gids meekrijgen, die hen op maat rond gaan leiden. Jon (5) uit Heemskerk lijkt wat jong, maar blijkt erg geïnteresseerd. Hij wordt door één van de vrouwelijke gidsen meegenomen. Zijn vader vergezelt hem, een echtpaar uit IJmuiden sluit zich bij hen aan en ook een fotograaf uit Amsterdam. Met dit gemêleerde groepje van vijf wordt het vier hectare grote eiland verkend. Dat wil zeggen, door de ijskoude oostenwind en de grote broedende meeuwenkolonie plus de heersende vogelgriep wordt met name gekozen voor een rondleiding binnenshuis. Binnenshuis wil zeggen ín het oud-Hollandse fort, bouwjaar 1888. De temperatuur voelt daar aangenaam aan.

Het leven van de gebruikers

In de rondleiding komt van alles over het leven van de gebruikers aan de orde. Er zijn veel sporen te zien en de vele foto’s aan de wand versterken het verhaal. Er is veel te zien, te ruiken en te horen. De gids vertelt over zaken als de rol van de postduiven en het opvangen van water voor hergebruik. De lampnis met aanvoer van zuurstof en afvoer van afvalstoffen wordt inzichtelijk uitgelegd. Ondertussen worden anderhalf uur lang vele stappen gezet in het ongeveer honderd meter lange en dertig meter hoge fort, dat drie verdiepingen beslaat.

Vele foto’s worden geknipt en alle vragen worden beantwoord. Met af en toe een klein uitstapje naar buiten, waar het behalve zonnig, ook enorm koud en onaangenaam is door de heftige oostenwind. Een uitje naar Forteiland IJmuiden is en blijft nu eenmaal een rauw uitje en voelt als midden op zee.

Paranormale verschijnselen

Halverwege de rondleiding wordt er van een warme chocolademelk met slagroom tegen kostprijs genoten. De vrijwilligers van de catering delen ook paaseitjes uit. De mensen, die vrij rondlopen, stellen soms toch even een vraag aan een gids. Zijn er hier ook paranormale verschijnselen? vraagt een tiener bijvoorbeeld. Zij krijgt diverse verhalen te horen over een team van National Geografic, die twee weken op het eiland filmde en aparte verschijnselen vastlegde. En over een gids, die in een waterput getakeld werd en daar bijzondere avonturen beleefde.

Rondleiding op maat

Elke rondleiding is weer anders, zegt een vrouwelijke gids. Het hangt van de samenstelling van de groep af, de rondleiding is op maat. En of je buiten of binnen bent op het vier hectare grote eiland. Er is altijd weer wat anders te beleven. Overigens zijn er nog opleidingsplekken beschikbaar voor mensen die ook gids willen worden, voegt zij aan haar antwoorden toe. Hoe leuk om in dit stukje IJmuiden als hobby, als liefhebberij te bivakkeren en mensen over dit mooie stukje Unesco werelderfgoed te verhalen, zegt zij in de hoop nieuwe vrijwilligers te werven.

Vervolgens wordt de groep weer afgeleverd bij de steiger en staan de gidsen weer klaar voor de volgende gasten. Nog twee rondleidingen te gaan deze zondag. Om daarna op te ruimen en van een gezellige nazit te gaan genieten.

Meer informatie: www.forteilandijmuiden

Foto onderschrift: Heemskerkse Jon (5) met zijn vader, een echtpaar uit IJmuiden en een fotograaf uit Amsterdam genieten met elkaar van voor hen allen de eerste rondleiding op Forteiland IJmuiden. Foto: Arita Immerzeel