Velsen – Het gemeentebestuur streeft naar een sterke vertrouwensband tussen inwoners en overheid. Bij de verkiezingen voor de gemeenteraad in 2022 was het opkomstpercentage in Velsen slechts 48 procent. Eén van de manieren waarop de gemeente Velsen mensen meer bij de plaatselijke politiek wil betrekken is het uitnodigen van willekeurige kiesgerechtigde inwoners bij raadsvergaderingen. Deze ‘gasten van de raad’ krijgen vooraf uitleg over de gang van zaken in de raadszaal en kunnen zich hierdoor een goed beeld vormen van wat zich afspeelt in de plaatselijke politieke arena. Hoe ervaren de genodigden hun bezoek aan de gemeenteraad en in hoeverre verandert het hun beeld van de lokale politiek? We legden contact met twee gasten van de raad om op deze vraag een antwoord te krijgen.

Inbreng van de lokale partijen tijdens de raadsvergadering wel een eyeopener

Cor Franke (1957) woont in Velserbroek en werkte zelf jarenlang voor politieke opdrachtgevers op landelijk niveau. Hij was directeur en bestuurder van een grote uitvoeringsorganisatie en werkte daarna zo’n veertien jaar als zelfstandige. Inmiddels heeft hij de leeftijd bereikt waarop hij het wat rustiger aan kan gaan doen. Hij licht toe: ,,Ik heb politieke debatten bijgewoond en ministers bijgestaan. Toen ik de uitnodiging kreeg om gast van de raad te zijn, heb ik onmiddellijk ja gezegd. Ik kon nu mooi de vergelijking maken tussen de landelijke en de lokale politiek.’’ Waar hij de landelijke politiek door de jaren heen op de voet volgde, was dat voor de lokale politiek niet zo vanzelfsprekend voor hem. Bij de verkiezingen voor de gemeenteraad bracht hij zijn stem steevast uit op dezelfde partij als waarop hij ook landelijk stemde. Over de lokale partijen, die met name in de afgelopen vijftien jaar flink in opmars zijn geweest, zegt hij: ,,Ik heb de ‘leefbaren’ altijd als iets lokaals gezien. Ik liet mijn stemgedrag met name leiden door landelijke thema’s. Die spelen ook lokaal. Het geeft mij een veilig gevoel dat een landelijke partij die thema’s consequent kan uitdragen. Voor mij was de inbreng van de lokale partijen tijdens de raadsvergadering wel een eyeopener!’’ Tijdens het bezoek van Cor Franke aan een gemeenteraadsvergadering kreeg de groep gasten een introductiegesprek met drie raadsleden. Het waren vertegenwoordigers van de partijen VVD, Leefbaar Velsen en Forum voor Democratie. Franke: ,,Ik zag hoe de VVD’er min of meer natuurlijk de leiding nam. Het werd een keurig en open gesprek over een aantal thema’s. Deels ging het over de te behandelen thema’s van die avond en deels over zaken die bij de inwoners spelen. De gasten droegen die onderwerpen zelf aan.’’

De gemeentepolitiek doet er toe

Na dit welkomstgesprek namen de tien gasten met hun introducées plaats op de publieke tribune om de raadsvergadering te kunnen volgen. ,,Het meest frappante vond ik dat alle besluiten die avond met unanimiteit werden genomen. Dat zegt iets over het ambtelijk voorbereidingsproces. Er werd veel ruimte gebruikt om te verklaren waarom iemand vóór was, dat vond ik mooi om te zien. Wat de avond mij vooral gebracht heeft, is het benul dat de gemeentepolitiek er toe doet. De onderwerpen betekenen echt iets voor de inwoners van Velsen. Dat kan soms iets kleins zijn, zoals de verbouwing van het Polderhuis. Die verbouwing is nodig om ruimte te maken voor de trampolinevereniging en je zag dat die jongens en meisjes oprecht blij waren toen dat besluit genomen werd. Je zag dat ook bij de schouwburg. Zelf heb ik jarenlang les gehad aan de muziekschool. Je ziet hoe de gemeenteraad nu kiest voor een ander cultureel beleid, door de schouwburg uit te breiden. Dat is mooi om te zien.’’ Een ander positief aspect van de raadsvergadering vindt Franke de mogelijkheid die individuele burgers hebben om in te spreken. In drie minuten tijd mogen ze hun onderwerp neerzetten, de raad kan daar vervolgens desgewenst op reageren. ,,De directeur van een basisschool sprak over hangjongeren en er was een mevrouw die geen vergunning kreeg om woningen te bouwen. De wethouder legde haar fijntjes uit wat ze moest doen om die vergunning te krijgen. De boodschap was: als alle zaken op orde zijn, verleent de gemeente een vergunning. Ik zou zelf ook wel van zo’n spreekrecht gebruik willen maken.’’ Samenvattend is Cor Franke zeer te spreken over het verloop van de avond en heeft hij een positief beeld van de gang van zaken in politiek Velsen.

Belangrijk om als burger interesse te tonen in de politiek

Samuel Tiersma (2000) is student wiskunde aan de Universiteit Leiden en woont in Santpoort-Zuid. Hij zit inmiddels in zijn vijfde studiejaar en zijn interesse voor de gemeentepolitiek was tot nu toe tamelijk gering. ,,Ik volgde wel de landelijke politiek een beetje’’, merkt hij desgevraagd op. Hij vervolgt: ,,Ik was ook nog niet bekend met het fenomeen ‘gast van de raad’, maar het leek me wel interessant om daaraan deel te nemen. Ik vind het ook belangrijk om als burger interesse te tonen in de politiek.’’ Spijt heeft hij zeker niet van zijn bezoek aan de gemeenteraad: ,,Het was een heel interessante avond. Het was fijn dat we aan het begin van de bijeenkomst een hele open en gelijkwaardige discussie hadden over onderwerpen die aan ons het hart liggen, waarbij de raadsleden openhartig vertelden over hun dilemma’s, over de afwegingen die ze moeten maken. De gasten konden zelf inbrengen welke thema’s ze belangrijk vonden.’’ Het thema dat het meest op zijn belangstelling kon rekenen, is woningbouw. Voor jongeren is het tegenwoordig erg lastig en vaak zelfs onmogelijk om aan goede woonruimte te komen. ,,Dat is natuurlijk een heel complex vraagstuk. De raadsleden legden uit dat dit niet enkel op lokaal niveau kan worden opgelost omdat landelijke regelgeving in de weg zit. Er werd die avond in de raadsvergadering één concreet woningbouwproject in Velserbroek besproken, waarbij het onder andere ging over hoe hoog de nieuwbouw zou moeten worden. Ik vond het interessant om iets mee te krijgen van het besluitvormingsproces rond zo’n project.’’

Constructieve sfeer van samenwerking binnen de raad

In de gemeente Velsen werkt de gemeenteraad met een raadsakkoord. Dit is een document waarin op hoofdlijnen is bepaald welke koers men in de periode tot en met 2026 vaart. Tiersma: ,,Daardoor is er geen vaststaande coalitie en oppositie, maar worden bij elk onderwerp wisselende meerderheden gevormd, hetgeen polarisatie voorkomt. Dat komt de inhoudelijke discussie ten goede, terwijl de onderlinge verschillen tussen fracties zichtbaar blijven. Wat mij vooral die avond opviel in positieve zin, is de heel constructieve sfeer van samenwerking die binnen de raad heerst. Tijdens de formatie van het kabinet Rutte-IV had ik vaak meegekregen dat men in de landelijke politiek op een heel lelijke manier met elkaar omging. In de gemeenteraad was dit helemaal niet het geval.’’ Voor Samuel Tiersma was het in 2022 de eerste keer dat hij zijn stem voor de gemeenteraad mocht uitbrengen. Heeft het bijwonen van de raadsvergadering ertoe geleid dat Tiersma in de toekomst bij deze verkiezingen op een andere partij zal gaan stemmen? ,,Nee, dat is niet het geval. Ik heb wel meer geleerd over de partijen en ik heb de individuele raadsleden beter leren kennen. Het had wel gekund dat ik anders zou gaan stemmen, maar dat is niet gebeurd. Mijn besef van waar het in de lokale politiek om gaat, is gegroeid. Ik heb respect voor waar ze mee bezig zijn. Maar het is niet zo dat ik nu telkens afstem op RTV Seaport om de raadsvergadering te volgen. Hooguit lees ik iets vaker een raadscolumn in de Jutter|Hofgeest. Maar ik heb deze avond zeker positief ervaren en ik vind het een heel mooi initiatief.’’

Fotobijschrift: De raadszaal van de gemeente Velsen. Foto: Regio Media Groep