Velsenaar Ronald Redeker (68), werkzaam als gastheer op Begraafplaats Westerveld, brengt het boek van Trudi Bos over de geschiedenis van de Joodse inwoners van Velsen mee, als hij aan de tuintafel van de redactie aanschuift. ‘Op zoek naar een plaats om thuis te komen‘ is de titel van de zware meer dan 400 pagina’s tellende geschiedschrijving, die hem mede inspireerde tot waar hij zich voor inzet: Werkgroep Stolpersteine Velsen. ,,Nu kan ik iets doen voor de mensen die geen naam hebben.’’

Door Arita Immerzeel

Stolpersteine, ook bekend als struikelstenen, is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het is een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme. In Friesland worden de gedenktekens stroffelstiennen genoemd, in Vlaanderen gedenkkasseien. In Europa zijn er inmiddels meer dan 100.000 stenen geplaatst, waarvan in 2013 vijftien voor Huize Dina aan de Duinlustparkweg in Santpoort-Zuid. De Werkgroep Stolpersteine Velsen is een onderdeel van de Historische Kring Velsen en kent drie leden, te weten Ronald Redeker, Trudi Bos en Paul Kuiper. Hun doel is om te komen tot het plaatsen van nog 41 struikelstenen voor de plek, waar Joodse Velsenaren hebben gewoond, die in de oorlog afgevoerd en vermoord zijn.

Inspiratie

In 2023 woonde Ronald een lezing van Trudi Bos bij. Eerder had hij samen met zijn echtgenote het Westerborkpad gelopen en was diep geraakt door wat zich daar op die historische plek heeft plaats gevonden in WO 2. Ronald raakte geïnspireerd om zich in te zetten om in Velsen struikelstenen te plaatsen om de Joodse vermoorde inwoners te herdenken. ,,Wij hebben als werkgroep één doel, 41 struikelstenen plaatsen. Ik kan nu iets doen, voor die mensen, een plek van herdenking en dat hun namen genoemd blijven worden. Zodat ze niet worden vergeten.” Het traceren van de juiste locatie bleek zoekwerk op te leveren. ,,Ik ontdekte dat er veel huizen platgegooid zijn na de deportatie of door bombardement. Ook werden huizen gesloopt in verband met het schootsveld.  En er zijn veel huizen omgenummerd of is er bijvoorbeeld een rotonde voor in de plaats gekomen. Kortom, zoekwerk, maar het is gelukt. Soms kwam er hulp bij het zoeken uit onverwachte hoek, bijvoorbeeld van een 93-jarige ooggetuige. En we hebben een mooie samenwerking met Gemeente Velsen.”

Affiniteit

Ronald is geboren in Beverwijk en hoorde pas op het sterfbed van zijn tante dat zij en zijn vader in de oorlog weggegeven zijn. Zijn vader, die toen ongeveer 10 jaar was, kwam in de kop van Noord-Holland terecht. Zijn zus, Ronalds’ tante, in Brabant. ,,Mijn vader heeft mij hier nooit iets over verteld. Mijn opa werkte bij de hoogovens en er waren razzia’s. Meer wist ik niet. Nu kan ik iets doen voor de mensen die geen naam hebben. Kippenvel! Komend jaar worden op drie locaties struikelstenen gelegd. 20 juli aanstaande worden in IJmuiden in het bijzijn van familie uit Amerika vier struikelstenen gelegd. De burgemeester zal daarbij aanwezig zijn en de buurt wordt verwittigd en ook uitgenodigd. Ik ben dankbaar, dat ik hieraan mag meewerken.” Meer informatie: www.stolpersteine.eu. rj.redeker@quicknet.nl. www.historischekringvelsen.nl. (Foto: Arita Immerzeel)