Er wordt heden ten dage wel eens met dedain gesproken over het eind-negentiende en vroeg-twintigste-eeuwse, inderdaad enigszins paternalistische, ideaal van verheffing van arbeiders. Kan terecht zijn, maar dat ideaal heeft wel geleid tot een geweldige verbetering van de woonomstandigheden van werknemers: ook zij moesten in goede huizen wonen. Er schoten als paddenstoelen woningbouwverenigingen uit de grond en overal te lande werd gebouwd voor mensen met een smalle beurs. Méér dan dat, vaak waren het weliswaar kleine, maar goed doordachte, mooie woningen, ontworpen met oog voor schoonheid en een gezonde leefomgeving. Tuindorpen zijn het meest uitgesproken voorbeeld daarvan, maar denk bijvoorbeeld ook aan Het Schip in Amsterdam.
Op de kruising van Hyacinthenstraat en Tulpenstraat in Santpoort-Noord is een verwijzing naar die tijd en naar tuindorpen te zien in het charmante boogje dat vanuit de Tulpenstraat doorkijk biedt op de Hyacinthenstraat. Vroeger zag je bollenvelden (tulpen!) door de boog. Rondbogen als deze zijn bijna standaard in tuindorpen te vinden. Déze rondboog maakt deel uit van het wooncomplex van zesendertig nagenoeg identieke arbeiderswoningen in deze twee straten, dat in 1925/26 werd gerealiseerd door De Rooms-Katholieke Woningbouwvereniging. Het werd ontworpen door de Heemsteedse architect C. Scholte. De belangrijkste hoeken en de doorkijk worden benadrukt in de daklijn. Aan weerszijden van de boog zijn gevelstenen aangebracht, waarop (met moeite) ‘Anno 1926’ is te lezen. In 1980 is het complex gerenoveerd, waarbij onder andere de karakteristieke roedeverdelingen zijn gesneuveld. Was en is dat boogje nodig, is het functioneel?: nee. Is het leuk: ja.
- Dat de straat Hyacinthenstraat heet, met een h, zal wel oude spelling zijn. Van Dale vindt die h niet goed.
Stichting Santpoort
Tekst: René Stommel
Foto: Florian van der Horst